Οι φορολογούμενοι που αποκτούν ακίνητα με αγορά, γονική παροχή, δωρεά ή κληρονομιά, ή πωλούν ή μεταβιβάζουν μια κατοικία ή ένα οικόπεδο, δεν πρέπει να ξεχνούν την υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων Ε9.

Για τη σύσταση, απόκτηση και κάθε άλλη μεταβολή στα δικαιώματα που υπάγονται στον ΕΝΦΙΑ, ο φορολογούμενος υποβάλλει εμπρόθεσμα μέχρι τις 31 Μαρτίου του επόμενου έτους από την ημέρα της σύστασης, απόκτησης και κάθε άλλης μεταβολής, αρχής γενομένης από αυτές που πραγματοποιήθηκαν εντός του έτους 2022. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις, οι προθεσμίες ορίζονται ως ακολούθως:

Προθεσμία εμπρόθεσμης υποβολής δήλωσης Ε9 σε περίπτωση κληρονομιάς

• Σε περίπτωση κληρονομιάς, η δήλωση στοιχείων ακινήτων υποβάλλεται εμπρόθεσμα μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα της λήξης της προθεσμίας αποποίησης της κληρονομίας -και επομένως όχι απαραίτητα μέχρι την 31η Μαρτίου. Η προθεσμία αποποίησης ορίζεται στον Αστικό Κώδικα και είναι 4 μήνες από τότε που ο κληρονόμος έμαθε την επαγωγή και τον λόγο της ή ένα έτος αν ο κληρονομούμενος είχε την τελευταία κατοικία του στο εξωτερικό ή αν ο κληρονόμος έμαθε την επαγωγή όταν διέμενε στο εξωτερικό. Στην επαγωγή από διαθήκη η προθεσμία δεν αρχίζει πριν τη δημοσίευσή της. Σε περίπτωση αποποίησης της κληρονομιάς, ο συνεπεία αυτής καθιστάμενος κληρονόμος έχει ανάλογη προθεσμία για αποποίηση.

Σε κάθε περίπτωση , αν πριν την παρέλευση της ημερομηνίας αποποίησης, γίνει η αποδοχή κληρονομιάς και δεν έχει παρέλθει η 31η Μαρτίου του επόμενου έτους, τότε ο υπόχρεος υποχρεούται να δηλώσει την κληρονομιαία περιουσία εντός της προθεσμίας αυτής, ήτοι μέχρι την 31η Μαρτίου.

Προθεσμία υποβολής τροποποιητικής δήλωσης στοιχείων ακινήτων και υποχρεώσεις φορολογουμένων των οποίων τα ακίνητα εντάσσονται για πρώτη φορά στο αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού αξίας ακινήτων

• Ο φορολογούμενος, σε περίπτωση που ακίνητό του βρίσκεται σε περιοχή που εντάσσεται για πρώτη φορά στο αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού αξίας ακινήτων, οφείλει να ελέγξει στη δήλωση ΕΝΦΙΑ-πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου του οικείου έτους την τιμή ζώνης στην οποία εντάχθηκε ή δεν εντάχθηκε αυτό (δηλαδή εάν εκκαθαρίσθηκε σαν εκτός ΑΠΑΑ, ενώ θα έπρεπε να έχει εκκαθαρισθεί ως εντός ΑΠΑΑ) και στη συνέχεια, εάν τυχόν διαπιστώσει λάθος, να προβεί σε τροποποιητική δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) χωρίς πρόστιμο μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Ιουνίου του οικείου έτους. Ο φόρος, σε αυτή την περίπτωση, καταβάλλεται χωρίς τόκο σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις όχι μικρότερες των δέκα (10) ευρώ μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Φεβρουαρίου του επόμενου έτους.

Υποχρέωση σε δήλωση στοιχείων ακινήτων του, μετά από αποποίηση, κληρονόμου

Υποκείμενος στον ΕΝΦΙΑ, εκτός των άλλων, είναι και ο μετά από αποποιήσεις κληρονόμος, από το επόμενο έτος του θανάτου του κληρονομουμένου ή, στην περίπτωση που έχει δημοσιευθεί διαθήκη, από το επόμενο έτος της δημοσίευσης αυτής.

Υπόχρεοι σε δήλωση ακινήτων είναι, εκτός των άλλων, και οι μετά από αποποιήσεις κληρονόμοι κατά το ποσοστό τους, από το επόμενο του θανάτου του κληρονομουμένου έτος ή, στην περίπτωση που έχει δημοσιευθεί διαθήκη, από το επόμενο έτος της δημοσίευσης αυτής, χωρίς την επιβολή προστίμου, εφόσον η δήλωση υποβληθεί μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα της λήξης της προθεσμίας αποποίησης.

Από 1η Ιανουαρίου 2022 και εφεξής, όποιος καθίσταται κληρονόμος μετά από αποποίηση θα πρέπει να υποβάλει δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) και για τα προηγούμενα έτη (και όχι μόνο από το επόμενο έτος που κατέστη κληρονόμος μετά από αποποίηση, όπως συνέβαινε έως την προσθήκη της παραπάνω διάταξης νόμου). Συνεπώς, εάν ο θανών πέθανε αδιάθετος, η δήλωση υποβάλλεται αναδρομικά από το επόμενο έτος του θανάτου του κληρονομουμένου και εάν υπάρχει διαθήκη, από το επόμενο έτος από το έτος δημοσίευσής της.

Η μεγάλη προσοχή που απαιτείται στα εξής σημεία στη συμπλήρωση του εντύπου Ε9

• Ημιτελή κτίσματα

Ελέγξτε εάν έχετε δηλώσει στο Ε9 ως ημιτελές το ακίνητο που έχετε στην κατοχή σας. Τα ημιτελή κτίσματα φορολογούνται με έκπτωση 60%. Ως ημιτελή χαρακτηρίζονται τα κτίσματα ανεξάρτητα από το στάδιο κατασκευής τους, τα οποία δεν είχαν ποτέ ηλεκτροδοτηθεί και είναι κενά, δηλαδή δεν χρησιμοποιούνται ως κτίσματα. Επίσης, ως ημιτελή χαρακτηρίζονται και τα κτίσματα ανεξάρτητα από το στάδιο κατασκευής τους, τα οποία ηλεκτροδοτούνται με εργοταξιακό ηλεκτρικό ρεύμα, δεν είχαν ποτέ άλλη παροχή ρεύματος και είναι κενά. 

• Αποθήκες – πάρκινγκ

 Ελέγξτε τα τετραγωνικά που έχετε δηλώσει. Οι βοηθητικοί χώροι, όπως είναι οι αποθήκες, τα υπόγεια πάρκινγκ κ.λπ., φορολογούνται με έκπτωση 90%. Το ίδιο ισχύει και για τις πισίνες, είτε βρίσκονται σε μονοκατοικία και ανήκουν σε έναν ιδιοκτήτη είτε βρίσκονται σε πολυκατοικία και είναι κοινόκτητες. 

• Εμπράγματα δικαιώματα

Ελέγξτε εάν έχετε δηλώσει σωστά τα εμπράγματα δικαιώματά σας (πλήρη ή ψιλή κυριότητα, επικαρπία). Υπάρχουν περιπτώσεις φορολογουμένων που έχουν την ψιλή κυριότητα ή την επικαρπία επί ακινήτων και έχουν χρεωθεί με επιπλέον ΕΝΦΙΑ επειδή στο Ε9 δεν δήλωσαν ψιλή κυριότητα ή επικαρπία, αλλά πλήρη κυριότητα, αναγράφοντας τον κωδικό 1 αντί των κωδικών 2 ή 3 στις σχετικές στήλες του Ε9. Σε περίπτωση μη αναγραφής ή αναγραφής λανθασμένου είδους εμπράγματου δικαιώματος, το ακίνητο θεωρείται ότι ανήκει κατά πλήρη κυριότητα στον φορολογούμενο, εφόσον το έτος γέννησης επικαρπωτή για το συγκεκριμένο δικαίωμα είναι κενό.

• Ποσοστό συνιδιοκτησίας

Αν έχει δηλωθεί λάθος στο Ε9 θα φουσκώσει το εκκαθαριστικό του ΕΝΦΙΑ. Σε περίπτωση μη αναγραφής, για τον υπολογισμό του φόρου λαμβάνεται ποσοστό συνιδιοκτησίας 100%.

• Οροφος

Ενα από τα συνηθισμένα λάθη που κάνουν οι φορολογούμενοι είναι ότι ξεχνούν να συμπληρώσουν τον όροφο στο οποίο βρίσκεται το διαμέρισμά τους. Σε περίπτωση μη συμπλήρωσης του αριθμού ορόφου ή συμπλήρωσης ορόφου ακινήτου ως δώματος, για τον υπολογισμό του φόρου λαμβάνεται ο υψηλότερος συντελεστής που αντιστοιχεί στον 6ο όροφο. Στις περιπτώσεις μεζονέτας πολλοί δηλώνουν ως όροφο τον όροφο που βρίσκεται η είσοδος της κατοικίας, ενώ πρέπει να δηλωθεί ο υψηλότερος όροφος.

Ο νέος ΕΝΦΙΑ

Πέρσι ο ΕΝΦΙΑ βγήκε στα μέσα Μαϊου και το ίδιο αναμένεται να γίνει και το 2023.

Όταν βγεί ο νέος  ΕΝΦΙΑ εσείς θα πρέπει να ακολουθήσετε την γνωστή διαδικασία που κάνετε κάθε χρόνο. 

■ Τα βήματα

• Μπαίνετε στην αρχική σελίδα του myAADE.
• Κάνετε κλικ στο παράθυρο Εφαρμογές 
• Κάνετε κλικ στην επιλογή Πολίτες, και στην επιλογή Δήλωση Ε9/ΕΝΦΙΑ
• Μπορείτε να εκτυπώσετε το εκκαθαριστικό σας.

Στο TaxisNet θα μπορείτε να έχετε πρόσβαση και να δείτε τον λογαριασμό του ΕΝΦΙΑ 2023 όταν θα βγει. Η τελευταία απόφαση του υπουργείου οικονομικών δίνει το δικαίωμα πληρωμής σε 10 μηνιαίες δόσεις. Για το 2022 ήταν από τον Μάιο μέχρι τον Φεβρουάριο του 2023. Το ίδιο αναμένεται και με τον ΕΝΦΙΑ 2023.