Επειδή τελειώνει μία ακόμη φορολογική χρονιά σε λίγες ημέρες και θα αρχίσουμε όπως κάθε χρόνο να εξετάζουμε (αν δεν το έχουμε κάνει ήδη), τους φόρους που θα κληθούμε να πληρώσουμε και τις δυνατότητες μείωσης του ποσού.

Το σημερινό άρθρο έρχεται να δώσει μια εικόνα για τις παροχές σε είδος.

Πότε οι παροχές σε είδος που λαμβάνει ένας εργαζόμενος ή συγγενικό του πρόσωπο θεωρούνται φορολογητέο εισόδημα και πότε όχι. Συγκεκριμένα:

Σειρά  παροχών σε είδος που λαμβάνουν οι μισθωτοί από τον εργοδότη τους ή οι μέτοχοι και εταίροι μιας επιχείρησης είναι αφορολόγητες καθώς δεν θεωρούνται εισόδημα από μισθωτή εργασία. Υπάρχουν όμως και παροχές, πρόσθετες του μισθού, είτε σε είδος είτε σε χρήμα, οι οποίες φορολογούνταιως εισόδημα. Αν και δεν διενεργείται παρακράτηση φόρου από τον εργοδότη, αναγράφονται στη βεβαίωση αποδοχών του εργαζόμενου και αθροίζονται με τα υπόλοιπα εισοδήματα. Στην περίπτωση αυτή επιβάλλεται φόρος εισοδήματος και ειδική εισφορά αλληλεγγύης κατά την εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης.

Οι παροχές σε είδος που λαμβάνει ένας εργαζόμενος ή συγγενικό του πρόσωπο συνυπολογίζονται στο φορολογητέο εισόδημά του, εφόσον η συνολική αξία τους υπερβαίνει το ποσό των 300 ευρώ ανά φορολογικό έτος με εξαίρεση την παραχώρηση αυτοκινήτου, τα δάνεια, τα δικαιώματα προαίρεσης απόκτησης μετοχών και την παραχώρηση κατοικίας, για τις οποίες δεν υφίσταται περιορισμός όσον αφορά την αξία αυτών.

Ø  Οι παροχές σε είδος

Οι παροχές που εξαιρούνται από τον υπολογισμό του εισοδήματος από μισθωτή εργασία αφορούν:

→ Αποζημίωση εξόδων διαμονής και σίτισης και η ημερήσια αποζημίωση που έχουν καταβληθεί από τον εργαζόμενο αποκλειστικά για σκοπούς της επιχειρηματικής δραστηριότητας του εργοδότη.

→ Αποζημίωση για έξοδα κίνησης που καταβάλλονται από τον εργοδότη για υπηρεσιακούς λόγους, συμπεριλαμβανομένης της αποζημίωσης για τη δαπάνη ηλεκτρικού ρεύματος για τη φόρτιση ατομικού ή εταιρικού οχήματος μηδενικών ή χαμηλών ρύπων έως 50 γρ. CO2/ χλμ., εφόσον αφορούν έξοδα κίνησης που πραγματοποιήθηκαν από τον εργαζόμενο κατά την εκτέλεση της υπηρεσίας του και αποδεικνύονται από νόμιμα παραστατικά.

→ Διατακτικές σίτισης αξίας έως 6 ευρώ ανά εργάσιμη ημέρα, όταν αυτές είναι ονομαστικές και ανταλλάσσονται μόνο με γεύματα, έτοιμα φαγητά, τρόφιμα έτοιμα προς κατανάλωση, ροφήματα, σε συμβεβλημένο δίκτυο καταστημάτων, στη βάση συμβάσεων μεταξύ του εκδότη των διατακτικών σίτισης και των καταστημάτων, στις οποίες ρυθμίζεται ο τρόπος αποδοχής και ανταλλαγής των διατακτικών σίτισης από τους δικαιούχους εργαζομένους.

→ Ασφάλιστρα που καταβάλλονται από τον εργαζόμενο ή τον εργοδότη για λογαριασμό του εργαζομένου στο πλαίσιο ομαδικών ασφαλιστηρίων συνταξιοδοτικών συμβολαίων.

→ Ασφάλιστρα που καταβάλλονται από τον εργοδότη για την ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή κάλυψη του υπαλληλικού του προσωπικού ή για την κάλυψη του κινδύνου ζωής ή ανικανότητάς του στο πλαίσιο ασφαλιστηρίου συμβολαίου, μέχρι του ποσού των 1.500 ευρώ ετησίως ανά εργαζόμενο.

→ Αποζημίωση για αγορά μηνιαίων ή ετήσιων καρτών απεριορίστων διαδρομών μέσων μαζικής μεταφοράς.

→ Αγοραία αξία της παραχώρησης ενός οχήματος μηδενικών ή χαμηλών ρύπων έως 50 γρ. CO2/χλμ. και με λιανική τιμή προ φόρων έως 40.000 ευρώ, προς έναν εργαζόμενο ή εταίρο ή μέτοχο από ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, για οποιοδήποτε χρονικό διάστημα εντός του φορολογικού έτους, με το υπόλοιπο της αξίας να θεωρείται φορολογητέο εισόδημα.

→ Το άνευ χρηματικού ανταλλάγματος κόστος φόρτισης επιβατικού αυτοκινήτου μηδενικών ή χαμηλών ρύπων έως 50 γρ. CO2/χλμ. στις εγκαταστάσεις του εργοδότη.

Ø  Παράδειγμα

Για τον υπολογισμό της παροχής σε είδος με τη μορφή της παραχώρησης οχήματος σε εργαζόμενο ή εταίρο ή μέτοχο, γίνεται πλέον με την εφαρμογή προοδευτικής κλίμακας και όχι ως ποσοστό στο σύνολο της λιανικής τιμής προ φόρων του οχήματος.

Για παράδειγμα, για αυτοκίνητο με Λιανική Τιμή Προ Φόρων (ΛΤΠΦ) 27.000 ευρώ, η αξία παραχώρησης (παροχή σε είδος) υπολογίζεται ως εξής:

→ 3.900 για το τμήμα της ΛΤΠΦ έως 25.000 ευρώ και

→ για τις υπολειπόμενες 2.000 ευρώ της ΛΤΠΦ επιπλέον ποσό 2.000 Χ 37% = 740 ευρώ.

→ Σύνολο: 3.900 + 740 = 4.640 ευρώ

Αν το όχημα έχει παλαιότητα πέντε έτη, τότε η αξία παραχώρησης (4.640 ευρώ) λαμβάνεται μειωμένη κατά 10% (ήτοι κατά 464 ευρώ) και διαμορφώνεται σε 4.176 ευρώ.

Σε κάθε περίπτωση, επισημαίνεται ότι δεν θεωρούνται παροχή σε είδος τα οχήματα που παραχωρούνται αποκλειστικά για επαγγελματικούς σκοπούς και έχουν ΛΤΠΦ έως 17.000 ευρώ, αντί 12.000 που ίσχυε με το προηγούμενο καθεστώς. Αν τα οχήματα αυτά έχουν ΛΤΠΦ άνω των 17.000 ευρώ, τότε για αυτά υπολογίζεται παροχή σε είδος με βάση τη συνολική ΛΤΠΦ.

• Εξαιρέσεις

Οι νέες διατάξεις του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος δεν ισχύουν για οχήματα (ανεξαρτήτως ΛΤΠΦ) από τη χρήση των οποίων δεν προκύπτει όφελος για τον χρήστη. Ενδεικτικά, ως τέτοια οχήματα νοούνται τα ακόλουθα:

→ Τα οχήματα δοκιμών (test drive) που διαθέτουν οι επιχειρήσεις εμπορίας αυτοκινήτων.

→ Τα οχήματα μεταφοράς προσωπικού (π.χ. mini bus).

→ Τα οχήματα που χρησιμοποιούν επιχειρήσεις (π.χ. ξενοδοχειακές) για μεταφορά καλεσμένων ή πελατών τους.

→ Τα οχήματα που παραχωρούν προσωρινά οι επιχειρήσεις επισκευής και συντήρησης οχημάτων σε αντικατάσταση των επισκευαζόμενων.

→ Τα οχήματα ιδιωτικής χρήσης που χρησιμοποιούνται από τις αεροπορικές εταιρείες και τις επιχειρήσεις διαχείρισης αεροδρομίων για την εξυπηρέτηση των αεροσκαφών και των επιβατών τους (αυτοκίνητα πίστας), καθώς και για τη μεταφορά VIPS ή προσωπικού.

• Τι ισχύει για τα δάνεια και τις προκαταβολές

Με τις διατάξεις του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος ορίζεται ότι σε περίπτωση παροχής σε είδος με τη μορφή δανείου, ανεξαρτήτως εάν η σύμβαση έχει συναφθεί εγγράφως ή όχι, το ύψος της παροχής συνίσταται στη διαφορά που προκύπτει μεταξύ των τόκων που θα κατέβαλε ο εργαζόμενος ή εταίρος ή μέτοχος στη διάρκεια του ημερολογιακού μήνα κατά τον οποίο έλαβε την παροχή, εάν το επιτόκιο υπολογισμού των τόκων ήταν το μέσο επιτόκιο αγοράς κατά τον ίδιο μήνα και των τόκων που τυχόν κατέβαλε ο εργαζόμενος στη διάρκεια του εν λόγω ημερολογιακού μήνα.

Επισημαίνεται ότι για τον προσδιορισμό της ανωτέρω διαφοράς τόκων, επί μη ύπαρξης έγγραφης συμφωνίας δανείου, εναπόκειται στα αντισυμβαλλόμενα μέρη να αποδείξουν τη διάρκεια του δανείου, επιτόκιο, δόσεις, σκοπό κ.λπ., με οποιοδήποτε πρόσφορο μέσο (π.χ. σχετικές εγγραφές στα βιβλία της εργοδότριας επιχείρησης και καταβολή και επιστροφή του δανείου με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής κ.λπ.).

Σε όσες περιπτώσεις, βέβαια, δεν υφίσταται έγγραφη σύμβαση δανείου και δεν είναι δυνατό να αποδειχθούν οι όροι της δανειακής σύμβασης, θεωρείται ότι το δάνειο έχει ληφθεί με μηδενικό επιτόκιο (άτοκο) και ως μέσο επιτόκιο αγοράς λαμβάνεται το επιτόκιο που ορίζει η Τράπεζα της Ελλάδος για τις υπεραναλήψεις από τρεχούμενους λογαριασμούς για τον μήνα κατά τον οποίο ελήφθη η παροχή.

Σχετικά με τις προκαταβολές μισθών επισημαίνεται ότι τα ποσά που υπερβαίνουν τους τρεις μισθούς θεωρούνται δάνειο, ενώ προκαταβολές μισθών, ανεξαρτήτως του ύψους τους, δεν θεωρούνται δάνειο όταν εξοφλούνται στο σύνολό τους, έναντι των αντίστοιχων μελλοντικών μισθών, δηλαδή για τους επόμενους μήνες δεν θα καταβληθούν στον εργαζόμενο οι αποδοχές του έως ότου αποσβεστεί ολοσχερώς το ποσό της προκαταβολής. Αντίθετα, σε περίπτωση που οι προκαταβολές μισθών εξοφλούνται διά μηνιαίων κρατήσεων από τις αποδοχές του εργαζομένου, τότε θεωρούνται δάνειο και ως εκ τούτου συνιστούν παροχή σε είδος για την οποία εφαρμόζονται τα ως άνω οριζόμενα.

Ø  Παράδειγμα

Έστω ότι εργαζόμενος με μηνιαίες αποδοχές 1.500 ευρώ λαμβάνει από τον εργοδότη του τον Φεβρουάριο ποσό 3.750 ευρώ (δυόμισι μισθούς) ως προκαταβολή μισθού και συμφωνείται ότι δεν θα του καταβληθούν καθόλου αποδοχές για τους επόμενους μήνες μέχρι να αποπληρωθεί το εν λόγω ποσό. Συγκεκριμένα, δεν θα του καταβληθούν αποδοχές για τον Μάρτιο και τον Απρίλιο, ενώ τον Μάιο θα λάβει μειωμένες αποδοχές (750 ευρώ). Στην προκειμένη περίπτωση, το συνολικό ποσό των 3.750 ευρώ δεν θεωρείται δάνειο και ως εκ τούτου δεν συνιστά παροχή σε είδος, καθόσον δεν πραγματοποιείται εξόφληση διά μηνιαίων κρατήσεων, λόγω του ότι ο εργαζόμενος λαμβάνει αποδοχές κατά τον τελευταίο μήνα (Ιούνιο) αφότου έχει αποσβεστεί ολοσχερώς το οφειλόμενο ποσό.

Παναγιώτης Ράγγος

Λογιστής Φοροτεχνικός  Α΄ Τάξης

Οικονομολόγος

Πιστοποιημένος Εσωτερικός Ελεγκτής