Περιθώριο 48 ημερών έχουν περίπου 8.500.000 φορολογούμενοι προκειμένου να αξιοποιήσουν τα ισχύοντα φορολογικά κίνητρα για τη χρήση ηλεκτρονικών μεθόδων εξόφλησης των καταναλωτικών και λοιπών προσωπικών εξόδων τους, ώστε να γλιτώσουν από την πληρωμή επιπλέον φόρων εισοδήματος με την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων που θα υποβάλουν την άνοιξη του 2023.
Έως την 31η Δεκεμβρίου 2023, θα πρέπει να εξοφλήσουν μεγάλο μέρος καθημερινών εξόδων τους με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, για να μην υποστούν πρόσθετες φορολογικές επιβαρύνσεις το επόμενο έτος.
Η υφιστάμενη φορολογική νομοθεσία προβλέπει ότι κάθε φυσικό πρόσωπο ηλικίας μικρότερης των 70 ετών πρέπει να έχει καλύψει έως το τέλος του έτους ποσοστό από 20% έως και 30% του ετήσιου ατομικού φορολογητέου εισοδήματός του με δαπάνες για αγορές αγαθών και λήψης υπηρεσιών εξοφληθείσες με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής (με τραπεζικές κάρτες, μέσω e-banking κ.λπ.). Αν εκπληρώσει την υποχρέωση αυτή, δεν θα επιβαρυνθεί με πρόσθετο φόρο εισοδήματος κατά την υποβολή και εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης που θα υποβάλει του χρόνου. Στο πλαίσιο εφαρμογής της διάταξης αυτής, οι δαπάνες για πληρωμές επισκέψεων σε 8 κατηγορίες ιατρών θα προσμετρώνται εις διπλούν κατά τον υπολογισμό του συνολικού ποσού των ηλεκτρονικά εξοφληθεισών δαπανών, προκειμένου να καλυφθεί το απαιτούμενο ποσοστό 20%-30% επί του ατομικού εισοδήματος.
Επιπλέον, η ισχύουσα νομοθεσία παρέχει έκπτωση φόρου εισοδήματος έως και 2.200 ευρώ σε κάθε φορολογούμενο, ο οποίος κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους θα έχει πληρώσει με ηλεκτρονικά μέσα (κάρτες, e-banking κ.λπ.) ποσά μέχρι και 5.000 ευρώ για να εξοφλήσει αμοιβές προς 22 κατηγορίες επαγγελματιών. Η έκπτωση αυτή θα υπολογιστεί κατά την εκκαθάριση της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος που θα υποβληθεί το 2024.
Αναλυτικά, ο υπολογισμός των φόρων στα εισοδήματα του 2023 που θα δηλώσουν, εντός του δεύτερου τριμήνου του 2024, περίπου 9.000.000 φυσικά πρόσωπα θα επηρεαστεί από την εφαρμογή των παρακάτω διατάξεων που προβλέπουν κίνητρα λήψης αποδείξεων και χρήσης ηλεκτρονικών μέσω εξόφλησης καταναλωτικών και προσωπικών δαπανών:
Υποχρέωση κάλυψης ποσού έως 30% του ετήσιου εισοδήματος με ηλεκτρονικά εξοφληθείσες καταναλωτικές και προσωπικές δαπάνες. Κάθε φορολογούμενος με ετήσιο ατομικό πραγματικό εισόδημα έτους 2023 προερχόμενο από μισθούς, συντάξεις, επιχειρηματική δραστηριότητα, αγροτικές εκμεταλλεύσεις και ενοίκια ακινήτων πρέπει να έχει πραγματοποιήσει κατά το χρονικό διάστημα από την 1η Ιανουαρίου 2023 έως την 31η Δεκεμβρίου 2023, δαπάνες για αγορές αγαθών και παροχή υπηρεσιών συνολικού ύψους ίσου με το 20% ή το 30% του εισοδήματος αυτού. Για να υπολογιστούν οι δαπάνες αγοράς αγαθών και παροχής υπηρεσιών στην κάλυψη του απαιτούμενου ποσοστού θα πρέπει να έχουν εξοφληθεί με πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες ή με άλλα ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής (προπληρωμένες κάρτες, πληρωμές μέσω e-banking κ.λπ.). To ποσό των δαπανών που λαμβάνεται υπόψη δεν μπορεί να υπερβεί σε ετήσια βάση τις 20.000 ευρώ. Ειδικά οι δαπάνες που καταβάλλονται σε 8 κατηγορίες επαγγελματιών της Υγείας υπολογίζονται στο 200% της αξίας τους για τη συμπλήρωση απαιτούμενου ποσοστού επί του εισοδήματος. Πρόκειται για τις δαπάνες πληρωμής αμοιβών σε γιατρούς, οδοντιάτρους, ορθοδοντικούς, οστεοπαθητικούς, χειροπράκτες, οφθαλμίατρους, χειροποδιστές, ποδολόγους.
Σε κάθε περίπτωση φορολογουμένου ο οποίος δεν θα έχει καταφέρει να καλύψει το απαιτούμενο συνολικό ποσό δαπανών, το «ακάλυπτο» ποσό θα φορολογείται με 22%.
Ø Τα σημεία προσοχής για τις δαπάνες
Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία οι δαπάνες που έχει πραγματοποιήσει ο φορολογούμενος εντός του τρέχοντος έτους για πληρωμές φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων και ΕΝΦΙΑ (ανεξαρτήτως του χρόνου βεβαίωσης αυτών), για δανειακές υποχρεώσεις προσωπικές ή επαγγελματικές προς χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό), καθώς και για ενοίκια κατοικιών, επαγγελματικής στέγης και παιδιών που σπουδάζουν, υπερβαίνουν το 60% του ετήσιου ατομικού πραγματικού εισοδήματός του, τότε το ποσό καταναλωτικών και προσωπικών δαπανών που πρέπει να έχει εξοφλήσει με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής μειώνεται από το 30% στο 20%. Προϋπόθεση είναι οι ανωτέρω δαπάνες για φόρους και ενοίκια να έχουν καταβληθεί κι αυτές με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής.
Στην περίπτωση που έχουν κατασχεθεί οι τραπεζικοί λογαριασμοί του φορολογουμένου, το όριο των καταναλωτικών και προσωπικών δαπανών που πρέπει να έχει εξοφλήσει με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής εντός του τρέχοντος έτους περιορίζεται στις 5.000 ευρώ, ανεξαρτήτως του ύψους του ετήσιου ατομικού πραγματικού εισοδήματος.
Στις δαπάνες που λαμβάνονται υπόψη για την κάλυψη του απαιτούμενου ποσοστού (20% ή 30% κ.λπ. κατά περίπτωση) περιλαμβάνονται τα περισσότερα από τα καθημερινά, μηνιαία και ετήσια έξοδα κάθε νοικοκυριού, όπως οι δαπάνες για αγορές τροφίμων, ποτών, ρούχων, παπουτσιών, κλινοσκεπασμάτων, χαρτικών ειδών, τσιγάρων, ειδών υγιεινής και καθαριοτητας, για αγορές ηλεκτρικών, ηλεκτρονικών συσκευών, επίπλων και άλλων διαρκών ειδών οικιακής χρήσης, οι δαπάνες για παντός είδους υπηρεσίες επισκευών, καθώς και τα έξοδα για πληρωμές λογαριασμών ΔΕΚΟ και κοινοχρήστων, για δίδακτρα, ιατρικές επισκέψεις, ιατρικές εξετάσεις, νοσήλια και ασφάλιστρα. Για όλες αυτές τις δαπάνες θα πρέπει να έχουν ληφθεί και διακρατηθεί οι σχετικές αποδείξεις. Εξαιρούνται οι δαπάνες για ενοίκια, δάνεια, φόρους και τέλη υπέρ του Δημοσίου, καθώς και οι δαπάνες για αγορές ακινήτων, αυτοκινήτων, δικύκλων (πλην ποδηλάτων), σκαφών, αεροπλάνων, αεροσκαφών, αποταμιευτικών και επενδυτικών προϊόντων (μετοχών, ομολόγων κ.λπ.).
Έκπτωση φόρου εισοδήματος έως 2.200 ευρώ
Κάθε φορολογούμενος μπορεί να πετύχει έκπτωση φόρου εισοδήματος έως 2.200 ευρώ, εφόσον κατά τη διάρκεια του 2023 έχει πληρώσει με ηλεκτρονικά μέσα (με τραπεζικές κάρτες, μέσω e-banking κ.λπ.) ποσά συνολικού ύψους μέχρι και 5.000 ευρώ για να εξοφλήσει αμοιβές προς τις ακόλουθες 22 κατηγορίες επαγγελματιών:
→ Κτηνιάτρους
→ Υδραυλικούς
→ Ψυκτικούς
→ Συντηρητές θέρμανσης
→ Ηλεκτρολόγους
→ Επιτηδευματίες που πραγματοποιούν εργασίες μόνωσης, τοιχοποιίας, σοβατίσματος, τοποθέτησης πλακιδίων
→ Ξυλουργούς
→ Επιτηδευματίες που εκτελούν εργασίες τοποθεσίας στέγης και παραθύρων λαμαρίνας κ.λπ.
→ Επιτηδευματίες που πραγματοποιούν εργασίες σκυροδέματος
→ Κομμωτές, κουρείς
→ Αισθητικούς και ιδιοκτήτες καταστημάτων ομορφιάς
→ Εργολάβους κηδειών
→ Επιτηδευματίες που παρέχουν υπηρεσίες μασάζ
→ Επιτηδευματίες που παρέχουν υπηρεσίες φυσικής ευεξίας
→ Επιτηδευματίες που παρέχουν υπηρεσίες καθαρισμού και οικιακές υπηρεσίες
→ Φωτογράφους
→ Σχολάρχες χορού, χοροδιδασκάλους
→ Γυμναστήρια και δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου με συνδρομή
→ Επιτηδευματίες που παρέχουν διάφορες υπηρεσίες ελεύθερου χρόνου
→ Επαγγελματίες της υγείας που παρέχουν προσωπική φροντίδα και νοσηλεία (εξαιρούνται νοσοκομειακές δραστηριότητες)
→ Δικηγόρους
→ Ιδιοκτήτες νηπιαγωγείων, νηπιαγωγούς, παιδαγωγούς.
Η έκπτωση θα υπολογίζεται με αφαίρεση του 30% των δαπανών προς τις παραπάνω κατηγορίες επιχειρήσεων και επιτηδευματιών από το φορολογητέο εισόδημα. Το ανώτατο ποσό της έκπτωσης από το εισόδημα δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό των 5.000 ευρώ. Με δεδομένο ότι στην κλίμακα φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων ο ανώτατος συντελεστής φόρου ανέρχεται αυτή τη στιγμή σε 44%, το ανώτατο ποσό έκπτωσης φόρου που θα προκύπτει για τους φορολογούμενους οι οποίοι θα κάνουν χρήση του συγκεκριμένου μέτρου θα φτάνει τα 2.200 ευρώ (5.000 ευρώ Χ 44%). Σε ορισμένες, όμως, περιπτώσεις ετησίων εισοδημάτων από μισθούς ή συντάξεις ύψους άνω των 40.000 ευρώ και όχι μεγαλύτερων των 50.000 ευρώ, η ετήσια έκπτωση φόρου εισοδήματος θα μπορεί να φτάσει έως και τα 2.300 ευρώ, για λόγους τεχνικούς που σχετίζονται με τους κανόνες υπολογισμού του αναλογούντος φόρου εισοδήματος, όπως αυτοί έχουν καθοριστεί με τις διατάξεις του άρθρου 16 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 4172/2013).
Ειδικότερα, από την εφαρμογή του παραπάνω μέτρου, οι φορολογούμενοι θα γλιτώσουν φόρο:
→ Έως 450 ευρώ, αν έχουν ετήσιο εισόδημα μέχρι 10.000 ευρώ
→ Έως 1.100 ευρώ, αν έχουν ετήσιο εισόδημα από 10.000,01 έως 20.000 ευρώ
→ Έως 1.400 ευρώ, αν έχουν ετήσιο εισόδημα από 20.000,01 έως 30.000 ευρώ
→ Έως 1.800 ευρώ, αν έχουν ετήσιο εισόδημα από 30.000,01 έως 40.000 ευρώ
→ Έως 2.200 ευρώ, αν έχουν ετήσιο εισόδημα άνω των 40.000 ευρώ. Σε ορισμένες, όμως, περιπτώσεις ετησίων εισοδημάτων από μισθούς ή συντάξεις ύψους άνω των 40.000 ευρώ και όχι μεγαλύτερων των 50.000 ευρώ η ετήσια έκπτωση φόρου εισοδήματος θα μπορεί να φτάσει έως και τα 2.300 ευρώ, όπως ήδη προαναφέραμε.
Ø Οι εξαιρέσεις
Από την υποχρέωση να καλύψουν το 30% του ετήσιου πραγματικού εισοδήματος με δαπάνες αγοράς αγαθών και παροχής υπηρεσιών εξοφληθείσες με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής εξαιρούνται πλήρως, μεταξύ άλλων, φορολογούμενοι 70 ετών και άνω, ανάπηροι 80% και άνω, οι υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία, φορολογούμενοι που κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους, οι φορολογούμενοι που είναι δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, οι νοσηλευθέντες για χρονικό διάστημα πέραν των 6 μηνών, όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας και σε ψυχιατρικό κατάστημα και οι φυλακισμένοι.
Ø Αγώνας δρόμου για τους ελεύθερους επαγγελματίες μετά τις αλλαγές με το νέο φορολογικό
Περισσότερες αποδείξεις για αγορές με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, οφείλουν να συγκεντρώσουν φέτος οι αυτοαπασχολούμενοι και οι ελεύθεροι επαγγελματίες, καθώς με τις νέες αλλαγές, θα φορολογηθούν για υψηλότερα εισοδήματα.
Στο πλαίσιο αυτό, εκτός από τον αυξημένο φόρο εισοδήματος που θα πληρώσουν το 2024, για τα εισοδήματα του 2023, κινδυνεύουν και με πρόστιμο 22%, εάν δεν συγκεντρώσουν ηλεκτρονικές αποδείξεις για το 30% του εισοδήματος.
Τα νέα τεκμαρτά όρια είναι αισθητά υψηλότερα από τα καθαρά κέρδη που δήλωναν μέχρι σήμερα. Μέχρι και πέρυσι, το σύνολο των αποδείξεων που όφειλαν να προσκομίσουν οι αυτοαπασχολούμενοι υπολογίζονταν με βάση το ύψος των καθαρών κερδών που δήλωναν.
Όμως, από φέτος (2023), θα υπολογίζονται στο τεκμαρτό εισόδημα, όπως αυτό θα ορίζεται από το νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, το οποίο θα είναι υψηλότερο.
Έτσι, αναλογικά υψηλότερα, θα πρέπει να είναι και τα ποσά των αποδείξεων για ηλεκτρονικές αγορές που θα προσκομίσουν.
Ø Παραδείγματα
Ο αυτοαπασχολούμενος ή ελεύθερος επαγγελματίας που δήλωνε μέχρι πέρυσι εισόδημα 9.000 ευρώ έπρεπε να προσκομίσει αποδείξεις ύψους 2.700 ευρώ.
Όμως φέτος, που το εισόδημά του θα προσδιοριστεί σε 10.920 ευρώ (χωρίς τις προσαυξήσεις τριετιών, τζίρου, προσωπικού ), το ύψος των αποδείξεων θα πρέπει να είναι 3.276 ευρώ.
Επομένως, θα υπάρχει μια αύξηση στην συλλογή των αποδείξεων κατά 576 ευρώ.
Αν το τεκμαρτό εισόδημα προσδιοριστεί σε 14.196 ευρώ (3 τριετίες), η αξία των αποδείξεων θα πρέπει να είναι 4.259 ευρώ. Η διαφορά με βάση τα βιβλία του ως προς τις αποδείξεις θα ανέλθει στο ποσό των 1.559 ευρώ.
Το πρόβλημα για τους αυτοαπασχολούμενους, είναι πως το νέο πλαίσιο φορολόγησής τους θα ισχύσει από τα εισοδήματα του 2023, που θα δηλωθούν το 2024, που σημαίνει πως έχουν στη διάθεσή τους λιγότερο από δύο μήνες, μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2023, για να καλύψουν τυχόν της διαφορά που έχουν από το νέο όριο και να αποφύγουν το πρόστιμο. Αν δεν μπορέσουν να συμπληρώσουν το ποσό, θα υπάρξει επιβάρυνση με έξτρα φόρο π.χ. στο τελευταίο παράδειγμα 1.559 ευρώ διαφορά Χ 22% προσαύξηση 343 ευρώ.
Εδώ υπάρχει μια ακόμη μεγάλη αδικία, γιατί δεν έχουν χρονικό περιθώριο οι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι να αντιδράσουν. Ευελπιστούμε, έστω και την ύστατη στιγμή να υπάρξουν αλλαγές προς την σωστή κατεύθυνση. Οι αντιδράσεις είναι μεγάλες….
Παναγιώτης Ράγγος
Λογιστής Φοροτεχνικός Α΄ Τάξης
Οικονομολόγος
Πιστοποιημένος Εσωτερικός Ελεγκτής
