Τι ισχύει στην Ε.Ε σε έκτακτες περιπτώσεις ως προς το ΦΠΑ και σε ποιές κατηγορίες αγαθών
■ Ισπανία: Κατάργηση του ΦΠΑ στα είδη πρώτης ανάγκης και έκτακτο βοήθημα ύψους 200 ευρώ στις πιο φτωχές οικογένειες
Με κατάργηση του ΦΠΑ στα είδη πρώτης ανάγκης και έκτακτο βοήθημα ύψους 200 ευρώ στις πιο φτωχές οικογένειες απαντά η κυβέρνηση της Ισπανίας στο μέτωπο της ακρίβειας.
Να σημειωθεί ότι η κατάργηση του ΦΠΑ αφορά τα προϊόντα διατροφής, η αύξηση των οποίων μέσα σε έναν χρόνο έφθασε το 15,3% τον Νοέμβριο.
Οι δύο αυτές πρωτοβουλίες αποτελούν ένα μέρος της νέας δέσμης μέτρων που ανέρχεται στα 10 δισ. ευρώ. Κατά συνέπεια, το συνολικό κόστος των μέτρων που έλαβε η ισπανική κυβέρνηση φτάνει τα 45 δισ. ευρώ. Όπως σημείωσε ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ, τα εν λόγω μέτρα στοχεύουν στην ανακούφιση των πολιτών έπειτα από την αύξηση του πληθωρισμού.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τον Σάντσεθ, για τους επόμενους έξι μήνες «ο ΦΠΑ θα μειωθεί από το 4% στο 0% για όλα τα προϊόντα πρώτης ανάγκης». Τέτοια προϊόντα αποτελούν το γάλα, το ψωμί, το τυρί, τα φρούτα, τα λαχανικά ή τα δημητριακά. Παράλληλα, ο ΦΠΑ στο λάδι και τα ζυμαρικά θα «πέσει» από το 10% στο 5%.
Επιπλέον, το βοήθημα των 200 ευρώ που εγκρίθηκε στο τελευταίο υπουργικό συμβούλιο, αφορά οικογένειες με ετήσιο εισόδημα μικρότερο ή ίσο των 27.000 ευρώ, ως αποζημίωση για τις αυξήσεις στις τιμές των διατροφικών προϊόντων.
Σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση, παρατείνονται οι επιδοτήσεις για όσους ταξιδεύουν με τρένο προκειμένου να φτάσουν στη δουλειά τους, καθώς και τα όρια στις αυξήσεις των ενοικίων.
■ Σχόλιο
■ Σχόλιο
Από αυτό εδώ το βήμα έχουμε αναφερθεί επανειλημμένως για την ανάγκη μείωσης του Φ.Π.Α σε βασικά αγαθά. Η Ισπανία το τόλμησε εμείς;
■ Τι ισχύει τελικά στην Ε.Ε
● Μπορεί η Ελλάδα και οποιοδήποτε κράτος μέλος της Ε.Ε. να μειώσει άμεσα τους συντελεστές ΦΠΑ σε βασικά τρόφιμα για να περιορίσει το κόστος των ανατιμήσεων;
Και βέβαια μπορεί, λέει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παραπέμποντας στις νέες σημαντικές ευελιξίες που παρέχει η τελευταία αναθεώρηση της Οδηγίας για τον ΦΠΑ (2006/112/ΕΚ), η οποία μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή σε λίγους μήνες, αφού πάρει την τελική έγκριση Ευρωκοινοβουλίου και κρατών μελών. Οι ευελιξίες αυτές επιτρέπουν ακόμη και μηδενικούς συντελεστές σε συγκεκριμένες κατηγορίες βασικών αγαθών. Αν και στόχος της μεταρρύθμισης της Οδηγίας είναι να μπει τέλος σε παρεκκλίσεις και εξαιρέσεις από τα κράτη μέλη που καταλήγουν σε ένα έμμεσο φορολογικό ανταγωνισμό και να προσαρμοστεί η ευρωπαϊκή φορολογία στις προτεραιότητες της κλιματικής αλλαγής, της ψηφιοποίησης και της δημόσιας υγείας, δίνεται στις χώρες μια δεκαετία προσαρμογής και μέγιστης ευελιξίας, ανάλογα με το καταναλωτικό προφίλ κάθε μιας, αλλά και τις διακυμάνσεις του πληθωρισμού. Με δεδομένο, μάλιστα, ότι ο ΦΠΑ καταβάλλεται πλέον στη χώρα του καταναλωτή και όχι του προμηθευτή, η ευελιξία που έχει κάθε κυβέρνηση μεγιστοποιείται, καθώς μπορεί να περιλάβει και εισαγόμενα αγαθά.
Η νέα Οδηγία, στην οποία έπειτα από διαπραγμάτευση τριών και πλέον ετών επιτεύχθηκε ομοφωνία των 27 κρατών μελών τον περασμένο Δεκέμβριο, για πρώτη φορά προβλέπει τη δυνατότητα τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν, πέρα από τον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ (ο οποίος πρέπει να είναι τουλάχιστον 15%), δύο μειωμένους συντελεστές έως και 5% σε αγαθά και υπηρεσίες έως και σε 24 κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών, που περιλαμβάνουν από φάρμακα μέχρι ενεργειακά αγαθά και από τρόφιμα μέχρι ηλεκτρικά ποδήλατα και πολιτιστικά αγαθά, όπως βιβλία, περιοδικά ή εφημερίδες (ο πλήρης κατάλογος είναι διαθέσιμος στο παράρτημα ΙΙΙ της πρότασης: https://data.consilium.europa.
Το ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι ότι δίνεται η δυνατότητα στα κράτη από αυτό τον κατάλογο να επιλέξουν επτά κατηγορίες αγαθών στις οποίες θα εφαρμόζεται μειωμένος συντελεστής κάτω του 5% ή και πλήρης απαλλαγή από ΦΠΑ (μηδενικός συντελεστής), με προφανή προτεραιότητα σε τρόφιμα και φάρμακα.
Μια επιπλέον, τρίτη ευελιξία που δίνεται στα κράτη μέλη και παραμένει σε ισχύ εδώ και χρόνια είναι οι λεγόμενοι «συντελεστές στάθμευσης», δηλαδή ειδικοί συντελεστές μειωμένοι μέχρι 3 ποσοστιαίες μονάδες κάτω από τον κανονικό συντελεστή για συγκεκριμένα προϊόντα που επιλέγονται για λόγους παράδοσης ή προσαρμογής. Η Ελλάδα δεν εφαρμόζει τέτοιους συντελεστές.
Φυσικά, η επιλογή που κάνει κάθε χώρα είναι συνάρτηση των φορολογικών εσόδων που της εξασφαλίζει κάθε αγαθό ή υπηρεσία. Επομένως, και τα έσοδα που θα επιλέξει να «θυσιάσει» εφαρμόζοντας μειωμένους ΦΠΑ σε συγκεκριμένα αγαθά είναι θέμα κοινωνικών προτεραιοτήτων.
Επομένως είναι στη βούληση της χώρας εαν θέλει να προχωρήσει. Γίνεται λοιπόν. Το γιατί λοιπόν η χώρα μας δεν το ζητά είναι ένα θέμα που θα πρέπει να μας απαντήσουν...
Παναγιώτης Ράγγος
Λογιστής Φοροτεχνικός Α΄ Τάξης - Οικονομολόγος
