Οι αυξήσεις στις αντικειμενικές αξίες προκαλούν τις ακόλουθες  παρενέργειες: 

• Απώλεια απαλλαγών από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α.

 Σε όσες περιοχές αυξήθηκαν οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων, χιλιάδες φορολογούμενοι με πολύ χαμηλά ετήσια εισοδήματα και μικρής αξίας ακίνητη περιουσία χάνουν κατοχυρωμένα δικαιώματα μερικής απαλλαγής από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) καθώς η συνολική αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας τους αυξήθηκε και ξεπέρασε τα όρια μέχρι τα οποία αναγνωρίζονται τα δικαιώματα αυτά.

Σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις,  δικαιούχος απαλλαγής από το 50% του ΕΝ.Φ.Ι.Α. είναι κάθε φορολογούμενος που πληροί συγκεκριμένα εισοδηματικά κριτήρια και του οποίου η συνολική αντικειμενική  αξία των κτισμάτων και των εντός σχεδίων πόλεων οικοπέδων δεν υπερβαίνει τα 85.000 ευρώ αν πρόκειται για άγαμο, τα 150.000 ευρώ αν πρόκειται για έγγαμο χωρίς παιδιά και τα 200.000 ευρώ αν πρόκειται για έγγαμο με ένα ή δύο εξαρτώμενα τέκνα. 

■ Αναλυτικά  τα κριτήρια για μειωμένο ΕΝΦΙΑ 

• Το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα δεν υπερβαίνει τις 9.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος.

• Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων δεν υπερβαίνει τα 150 τ.μ.

• Η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας δεν υπερβαίνει τα 85.000 ευρώ για τον άγαμο, τα 150.000 ευρώ για τον έγγαμο με ένα εξαρτώμενο τέκνο και τα 200.000 ευρώ για τον έγγαμο με δύο εξαρτώμενα τέκνα.

■ Παράδειγμα

Ένας άγαμος φορολογούμενος που πληροί το προβλεπόμενο γι’ αυτόν εισοδηματικό κριτήριο και έχει ακίνητη περιουσία συνολικής αντικειμενικής αξίας 70.000 ευρώ, από τη στιγμή που η αντικειμενική αξία των ακινήτων του αυξήθηκε κατά 30% και έφθασε τα 91.000 ευρώ, έχασε  το δικαίωμα απαλλαγής από το 50% του ΕΝ.Φ.Ι.Α. 

Αυτό συνέβη διότι η συνολική αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας του, με την αύξησή της κατά 30% υπερέβη το όριο των 85.000 ευρώ μέχρι το οποίο τού αναγνωρίζεται το δικαίωμα απαλλαγής από το 50% του ΕΝ.Φ.Ι.Α.

• Απώλεια είσπραξης κοινωνικών επιδομάτων

Πάρα πολλοί πολίτες με χαμηλά εισοδήματα  των οποίων η συνολική αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας τους, μετά την αύξησή της, υπερέβη το ισχύον κατά περίπτωση όριο μέχρι το οποίο τούς αναγνωρίζεται το δικαίωμα είσπραξης διαφόρων κοινωνικών επιδομάτων και παροχών χάνουν τα δικαιώματα αυτά, ακόμη κι αν πληρούν τα προβλεπόμενα εισοδηματικά κριτήρια. 

Θύματα αυτής της παγίδας έχουν πέσει  χιλιάδες δικαιούχοι του Ελαχίστου Εγγυημένου Εισοδήματος και του επιδόματος στέγασης. Για τη χορήγηση των επιδομάτων αυτών, προβλέπονται περιουσιακά κριτήρια σύμφωνα με τα οποία η φορολογητέα - αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας κάθε ενδιαφερομένου δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη από συγκεκριμένα όρια ποσών κλιμακούμενα ανάλογα με την οικογενειακή κατάστασή του. 

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος (Ε.Ε.Ε.).

• Εισοδηματικά κριτήρια
• Περιουσιακά κριτήρια
• Κριτήρια διαμονής

 Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, για να καταστεί κάποιος δικαιούχος είσπραξης του Ε.Ε.Ε. θα πρέπει, μεταξύ άλλων, η συνολική αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας του να μην υπερβαίνει τα 90.000 ευρώ αν είναι άγαμος, τα 105.000 ευρώ αν είναι έγγαμος ή έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης και δεν έχει εξαρτώμενα τέκνα, τα 120.000 ευρώ αν είναι έγγαμος ή έχει σύμφωνο συμβίωσης και ένα εξαρτώμενο τέκνο, τα 135.000 ευρώ αν είναι έγγαμος ή έχει σύμφωνο συμβίωσης και έχει δύο εξαρτώμενα τέκνα και τα 150.000 ευρώ εάν είναι έγγαμος ή έχει σύμφωνο συμβίωσης και έχει αποκτήσει τρία ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα. 

Αν λοιπόν η συνολική αντικειμενική αξία των ακινήτων ενός έγγαμου χωρίς τέκνα δικαιούχου του Ε.Ε.Ε. ανερχόταν μέχρι τις 31-12-2021 στο ύψος των 100.000 ευρώ και από την 1η-1-2022 αυξήθηκε στα 110.000 ευρώ, ο συγκεκριμένος φορολογούμενος χάνει από φέτος το δικαίωμα είσπραξης της συγκεκριμένης παροχής. 

• Απώλεια δικαιώματος ένταξης στο κοινωνικό τιμολόγιο της ΔΕΗ

 Χιλιάδες οικονομικά αδύναμοι πολίτες και φτωχά νοικοκυριά χάνουν το δικαίωμα ένταξης στο κοινωνικό τιμολόγιο της ΔΕΗ, καθώς η συνολική αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας τους έχει υπερβεί από την 1η-1-2022 τα όρια μέχρι τα οποία αναγνωρίζεται το δικαίωμα αυτό. 

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, για την ένταξη ενός άγαμου χωρίς τέκνα στο «κοινωνικό τιμολόγιο» πρέπει, μεταξύ άλλων, η συνολική αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας του να μην υπερβαίνει το ποσό των 120.000 ευρώ. Για οικογένειες ή άλλα πολυπρόσωπα νοικοκυριά το όριο των 120.000 ευρώ προσαυξάνεται κατά 15.000 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος πέραν του ενός. 

■ Παράδειγμα 

Μια τετραμελή οικογένεια (με πατέρα, μητέρα και δύο ανήλικα παιδιά) το όριο αντικειμενικής αξίας για την ένταξη στο "κοινωνικό τιμολόγιο" είναι 180.000 ευρώ (120.000 ευρώ για τον σύζυγο και 15.000 ευρώ για τη σύζυγο και κάθε ένα από τα δύο εξαρτώμενα τέκνα). Αν λοιπόν, για παράδειγμα, μια οικογένεια τετραμελής - δικαιούχος του "κοινωνικού τιμολογίου" έχει ακίνητη περιουσία, της οποίας η συνολική αντικειμενική αξία ήταν 170.000 ευρώ μέχρι τις 31-12-2021 και από την 1η-1-2022 η αξία αυτή αυξήθηκε στα 190.000 ευρώ, τότε η οικογένεια χάνει το κοινωνικό τιμολόγιο».

Αυτό συμβαίνει διότι η συνολική αντικειμενική αξία των ακινήτων της οικογένειας εμφανίζεται να έχει υπερβεί το όριο των 180.000 ευρώ μέχρι το οποίο τής αναγνωρίζεται το δικαίωμα ένταξης στο κοινωνικό τιμολόγιο.

■ Σχόλιο

Πρέπει άμεσα κάτι να γίνει. Το έχουμε αναφέρει αρκετές φορές από τότε που αναρτήθηκαν τα ειδοποιητήρια του νέου ΕΝΦΙΑ.

Θα πρέπει να προσαρμοστούν οι κλίμακες των κοινωνικών επιδομάτων σύμφωνα με τις νέες αυξήσεις των αντικειμενικών αξιών. Θα πρέπει άμεσα να διορθωθούν οι αδικίες ώστε να μην πλήττονται και άλλο χιλιάδες συμπολίτες μας που έχουν πρόβλημα.

Άλλωστε οι Κυβερνήσεις πρέπει να δείχνουν γρήγορα αντανακλαστικά σε τέτοιου είδους στεβλώσεις...

Παναγιώτης Ράγγος 

Λογιστής Φοροτεχνικός Α΄ Τάξης - Οικονομολόγος