Σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση έχει τεθεί το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης με τίτλο «Δίκαιη Εργασία για Όλους: Απλοποίηση της Νομοθεσίας – Στήριξη στον Εργαζόμενο – Προστασία στην Πράξη».
Το προτεινόμενο σχέδιο νόμου αποσκοπεί στην ενίσχυση της διαφάνειας και στην κατοχύρωση των δικαιωμάτων των εργαζομένων, με έμφαση στη συμφιλίωση επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής. Παράλληλα, επιδιώκει τη μείωση της γραφειοκρατίας και την απλοποίηση των διαδικασιών, μέσω της ενσωμάτωσης σύγχρονων ψηφιακών εργαλείων στις εργασιακές σχέσεις, με στόχο τη μεγαλύτερη ευελιξία και την ενίσχυση της αγοράς εργασίας.
Το σχέδιο νόμου περιλαμβάνει, επίσης, ρυθμίσεις για τη βελτίωση των συνθηκών υγείας και ασφάλειας στους χώρους απασχόλησης, μέσα από ένα επικαιροποιημένο θεσμικό πλαίσιο και τη χρήση σύγχρονων συστημάτων παρακολούθησης. Επιπλέον, με την κύρωση διεθνών κανονιστικών κειμένων της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, ενδυναμώνονται οι βασικές αρχές που διασφαλίζουν ένα ασφαλές και υγιές εργασιακό περιβάλλον.
Ιδιαίτερη μέριμνα δίνεται στην ενίσχυση της Επιθεώρησης Εργασίας, μέσω παρεμβάσεων που αφορούν το ανθρώπινο δυναμικό, τη νομική υποστήριξη και τη διοικητική της οργάνωση, και στη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης, εστιάζοντας σε μία αποδοτική διαχείριση της επαγγελματικής κατάρτισης και των χορηγούμενων παροχών, ενώ αντιμετωπίζονται και κρίσιμα ζητήματα που αφορούν την ασφαλιστική και συνταξιοδοτική νομοθεσία, με στόχο την αποδοτικότητα και τη δικαιοσύνη, και θεσπίζονται μέτρα υποστήριξης εποπτευομένων φορέων.
Σύμφωνα με το δελτίο τύπου του Υπουργείου, το νομοσχέδιο αποτελείται από 8 άξονες και στόχος του είναι ο εκσυγχρονισμός του εργασιακού πλαισίου, η απλοποίηση των διαδικασιών, η μείωση της γραφειοκρατίας, η στήριξη των εργαζομένων μέσω της θωράκισης των δικαιωμάτων τους, η ενίσχυση της εργασιακής τους ασφάλειας, η διευκόλυνση των επιχειρήσεων καθώς και η διαμόρφωση ενός διαφανούς και σύγχρονου εργασιακού περιβάλλοντος.
Συνοπτικά, το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας, που δόθηκε για δημόσια διαβούλευση, προβλέπει μεταξύ άλλων: ημερήσια 13ωρη εργασία στον ίδιο εργοδότη, τετραήμερη εβδομάδα εργασίας με 10ωρη απασχόληση ανά ημέρα, υπερωρίες για εργαζόμενους με εκ περιτροπής απασχόληση, προσλήψεις – εξπρές μέσω κινητού για εργασία έως δύο ημερών και μείωση των εισφορών για υπερεργασία και υπερωρίες.
Οι αντιδράσεις
Μία αντίδραση σχετίζεται με τη δυνατότητα να εργάζεται ένας εργαζόμενος έως 13 ώρες ημερησίως σε έναν εργοδότη, αντί για δύο εργοδότες όπως ίσχυε μέχρι σήμερα, κάτι που νομιμοποιεί τις εργασιακές πρακτικές που μέχρι σήμερα ήταν παραβιαστικές του εργατικού δικαίου. Τα συνδικάτα θεωρούν ότι η κυβέρνηση δεν επιθυμεί την υπερεργασία ως υπερωρίες, αλλά ως θεσμοθετημένο ωράριο εργασίας.
Επίσης εισάγεται για πρώτη φορά η υπερωριακή απασχόληση για εργαζόμενους με εκ περιτροπής σύμβαση, με προσαύξηση 40% στο ωρομίσθιο. Η ρύθμιση φαίνεται να στοχεύει κυρίως εποχικούς εργαζόμενους στον τομέα της εστίασης κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, όταν η εργασία γίνεται ιδιαίτερα εντατική.
Το άρθρο 13 του νέου εργασιακού νομοσχεδίου έχει προκαλέσει αντιδράσεις. Συγκεκριμένα το συγκεκριμένο άρθρο ορίζει πότε οι ενέργειες εργοδοτών ή εργαζομένων συνιστούν μονομερή αλλαγή στους όρους της εργασιακής σχέσης και ισοδυναμούν με καταγγελία της σύμβασης. Ουσιαστικά θεωρούν ότι με νέος νόμος καθιερώνει επίσημα τις υπερωρίες στην εκ περιτροπής εργασία ειδική μορφή μερικής απασχόλησης, κατά την οποία ο εργαζόμενος απασχολείται λιγότερες ημέρες την εβδομάδα, λιγότερες εβδομάδες το μήνα ή λιγότερους μήνες το έτος, αλλά πάντα με πλήρες ημερήσιο ωράριο εργασία. Πρόκειται για ρύθμιση που δεν υπήρχε μέχρι στιγμής.
Ως μονομερείς βλαπτικές μεταβολές θεωρούνται μεταξύ άλλων:
→ η μείωση των αποδοχών μετά την ενεργοποίηση της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας, με στόχο να αποτραπεί τυχόν επιβάρυνση των εργαζομένων με πρόσθετο κόστος,
→ η μετακίνηση του εργαζόμενου σε θέση στο εξωτερικό χωρίς τη συγκατάθεσή του,
→ η καθυστέρηση καταβολής δεδουλευμένων για διάστημα άνω των δύο μηνών, ανεξάρτητα από τον λόγο,
→ η απόλυση χωρίς την καταβολή αποζημίωσης.
Ένα άλλο πεδίο αντιπαράθεσης είναι, το πώς θα κατανέμονται οι ετήσιες άδειες των εργαζομένων όπου πλέον θα μπορούν να «σπάνε» σε περισσότερες περιόδους, ανοίγοντας τον δρόμο ώστε να μη δίδονται καλοκαιρινές άδειες σε κλάδους εργασίας που έχουν φόρτο εργασίας αυτή την περίοδο.
Για τις άδειες, το υπουργείο Εργασίας τονίζει πως:
«Μέχρι σήμερα, βάσει νόμου, η άδεια έπρεπε να λαμβάνεται από τον εργαζόμενο αδιαίρετη, σε μία περίοδο, ενώ με αίτημα του εργαζομένου ήταν δυνατή η κατάτμηση του χρόνου αδείας, ωστόσο έπρεπε οι 2 εβδομάδες να λαμβάνονται συνεχόμενα.
Με το νέο νομοσχέδιο δίνεται η δυνατότητα στον εργαζόμενο να αιτηθεί επιμερισμό της άδειάς του σε περισσότερα χρονικά διαστήματα, εφόσον το επιθυμεί. Π.χ. θα μπορεί να λάβει την ετήσια άδειά του τμηματικά σε 4 διαφορετικές περιόδους εντός του ίδιου έτους αν επιθυμεί κάτι τέτοιο. Η χρονική περίοδος λήψης της αδείας επιλέγεται σε συνεννόηση με τον εργοδότη.»
Αλλαγές φέρνει και το άρθρο 12, το οποίο μειώνει τον χρόνο που απαιτείται για να θεωρηθεί ότι εργαζόμενος απουσιάζει αδικαιολόγητα. Πλέον, μετά από τρεις συνεχόμενες ημέρες απουσίας, ο εργοδότης μπορεί να αποστείλει ειδοποίηση και, εφόσον ο εργαζόμενος δεν επιστρέψει για δύο ακόμη ημέρες, να προχωρήσει σε δήλωση οικειοθελούς αποχώρησης στο πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη ΙΙ», χωρίς να απαιτείται η υπογραφή του εργαζομένου.
Η διαδικασία προβλέπει ότι ο εργοδότης υποβάλλει σχετική υπεύθυνη δήλωση, ενώ ο εργαζόμενος ειδοποιείται αυτόματα στο κινητό του μέσω της εφαρμογής MyErgani. Στον δημόσιο τομέα, η αντίστοιχη δήλωση πρέπει να υποβληθεί εντός δύο εργάσιμων ημερών.
Στο σημείο αυτό αντιπροτείνεται από τα συνδικάτα να απαιτείται διπλή ειδοποίηση (μέσω email/SMS και συστημένης επιστολής), να διατηρηθεί το χρονικό όριο των 10 ημερών, να προβλέπονται εξαιρέσεις για περιπτώσεις ανωτέρας βίας και να δίνεται στον εργαζόμενο δυνατότητα ηλεκτρονικής αντίρρησης μέσω MyErgani εντός 15 ημερών.
Τα συνδικάτα έχουν ήδη εκφράσει την πλήρη αντίθεσή τους στη νομοθετική πρωτοβουλία, ενώ η απόσυρση του νομοσχεδίου αποτελεί ένα από τα κυρίαρχα αιτήματα των κινητοποιήσεων που θα πραγματοποιηθούν τις επόμενες ημέρες στη Θεσσαλονίκη με αφορμή τη Διεθνή Έκθεση.
Το νέο εργασιακό βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση. Αυτή θα ολοκληρωθεί την 19η Σεπτεμβρίου 2025 και ώρα 13:15. Μέχρι τότε πολλά θα ειπωθούν ακόμη και ίσως υπάρξουν και αλλαγές της τελευταίας στιγμής.
Πιστοποιημένος Εσωτερικός Ελεγκτής
