Ποιους αφορά το μέτρο
Από τον Απρίλιο, όλες οι νέες ατομικές επιχειρήσεις με απλογραφικά βιβλία που άνοιξαν το 2025 θα υποβάλουν δήλωση ΦΠΑ ανά μήνα, ενώ όσες άνοιξαν το 2024 θα ξεκινήσουν να υποβάλουν ανά μήνα δήλωση ΦΠΑ από τον Ιούλιο.
Συνολικά, περισσότερες από 30.000 επαγγελματίες και μικρές ατομικές επιχειρήσεις θα υποβάλουν δήλωση ΦΠΑ κάθε μήνα και θα πληρώνουν και το φόρο που προκύπτει.
Όπως ανέφερε ο Διοικητής της ΑΑΔΕ, Γ. Πιτσιλής στην ΕΡΤ, επιχειρήσεις οι οποίες θα κάνουν έναρξη από τον Απρίλιο και μετά και για τα δύο πρώτα χρόνια λειτουργίας τους στην πρώτη φάση, ανεξαρτήτως βιβλίων, θα υποβάλλουν τις δηλώσεις ΦΠΑ μηνιαίως. Από τον Ιούλιο, το ίδιο θα συμβεί και για τις επιχειρήσεις οι οποίες έχουν ξεκινήσει να λειτουργούν από το 2024 και μετά και από τον Οκτώβριο η τρίτη φάση προαιρετικά για όλες τις άλλες επιχειρήσεις οι οποίες υποβάλλουν δηλώσεις σε τρίμηνη βάση, εάν θέλουν θα μπορούν και αυτές να υποβάλουν σε μηνιαία βάση.
Πότε θα ξεκινήσει η εφαρμογή του νέου μέτρου
Από την 1η Απριλίου, όσοι προχωρήσουν στο άνοιγμα βιβλίων (απλογραφικά) θα υποχρεούνται να υποβάλουν τη δήλωση ΦΠΑ κάθε μήνα και ως εκ τούτου να αποδίδουν τον ΦΠΑ κάθε μήνα, αντί του τριμήνου που ισχύει σήμερα. Η υποχρέωση αυτή θα ισχύει για δύο έτη, καθώς όπως ανέφερε ο κ. Πιτσιλής "έχουμε δει δύο πράγματα, πρώτον υπάρχουν μία σειρά από επιχειρήσεις οι οποίες εμφανίζονται έναν Απρίλιο, ένα Μάιο και εξαφανίζονται έναν Οκτώβριο. Ο δεύτερος λόγος έχει να κάνει με τη ρευστότητα, γιατί βλέπουμε πολλές επιχειρήσεις οι οποίες εισπράττουν το ΦΠΑ σε τριμηνιαία βάση, τον κάνουν τζίρο, κατά κάποιο τρόπο δηλαδή τον κάνουν ταμείο, και όταν έρχεται η ώρα να πληρώσουν το ΦΠΑ, δεν έχουν διαθέσιμα, με αποτέλεσμα να αναγκάζουν να ρυθμίζουν. Ρυθμίζοντας, ρυθμίζοντας, ρυθμίζοντας, ανοίγουν όλο και περισσότερο τις εκκρεμότητές τους με την εφορία. Άρα, θέλουμε να τους δώσουμε τη δυνατότητα να πληρώνουν το ΦΠΑ (εάν εκείνες το θέλουν) σε μηνιαία βάση, πράγμα που πιστεύουμε ότι θα τις διευκολύνει και αυτές. Ο νέος τρόπος αυτός θα ενεργοποιηθεί από την περίοδο του Απριλίου (για υποβολές που θα γίνουν τον Μάιο)."
Ο στόχος της ΑΑΔΕ
Βασικός στόχος της ΑΑΔΕ και του υπουργείου Οικονομικών είναι να πέσει ακόμη περισσότερο το “κενό” ΦΠΑ. Τι είναι όμως το “κενό ΦΠΑ”;
Το “κενό ΦΠΑ (Vat Gap)” δείχνει τον φόρο που οφείλεται, αλλά δεν καταλογίζεται. Το κενό ΦΠΑ επίσης αποτυπώνει τη διαφορά ανάμεσα στον φόρο που καταλογίζεται και στον φόρο που τελικά εισπράττεται.
Δηλαδή το κενό ΦΠΑ δείχνει τον φόρο που δεν εισπράττεται λόγω της ελλιπούς εθελοντικής συμμόρφωσης των πολιτών ή και λόγω της καθυστερημένης ή μη καταβολής του φόρου. Ακόμη, το κενό ΦΠΑ δείχνει το αποτέλεσμα της φορολογικής πολιτικής που ασκείται. Δηλαδή το κενό ΦΠΑ δείχνει τη διαφορά ανάμεσα στον φόρο που δεν απαιτείται λόγω των νομοθετικών επιλογών, π.χ. απαλλαγές, εξαιρέσεις, χαμηλότεροι συντελεστές, ερμηνείες της φορολογικής διοίκησης, σε σχέση με εκείνον που θα μπορούσε να απαιτηθεί σύμφωνα με τους γενικούς κανόνες ΦΠΑ.
Το κενό ΦΠΑ αντικατοπτρίζει τη φορολογική συμμόρφωση, δείχνει τη φορολογική ηθική της κοινωνίας μας. Δηλαδή, δείχνει τις αντιλήψεις και τις στάσεις των φορολογουμένων για την πληρωμή φόρων ή, αντίθετα, για τη φοροαποφυγή και τη φοροδιαφυγή.
Εκτιμάται ότι το "κενό" ΦΠΑ θα περιοριστεί αισθητά και να φτάσει σταδιακά στο μέσο όρο της Ε.Ε., δηλαδή στο 7%.
Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών και την ΑΑΔΕ με την εφαρμογή των ηλεκτρονικών συναλλαγών, αλλά και τα μέτρα που ξεκίνησαν να εφαρμόζονται το 2022, οδήγησαν στη μείωση των απωλειών ΦΠΑ. Η αυξημένη χρήση των καρτών την περίοδο της πανδημίας, που έγινε συνήθεια για ένα πολύ μεγάλο τμήμα του πληθυσμού, τα ηλεκτρονικά βιβλία και η διασύνδεση των ταμειακών με τα POS περιόρισε τις απώλειες, με αποτέλεσμα να μειωθεί και η φοροδιαφυγή στον ΦΠΑ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κομισιόν, το κενό ΦΠΑ έχει μειωθεί κατά 53% από το 2017 (από 29,1% σε 13,7%).
Βέβαια στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονίσουμε ότι χρειάζονται και άλλες παρεμβάσεις πέρα από τη χρήση των ηλεκτρονικών συναλλαγών για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής. Τις περισσότερες φορές οι συναλλαγές χωρίς απόδειξη και οι συμφωνίες γίνονται πριν φτάσει κάποιος στον ταμειακό μηχανισμό και στο pos. Μήπως θα πρέπει να γίνει επανεξέταση του μοντέλου των αποδείξεων με περισσότερα κίνητρα και αναγνώριση όλων των δαπανών;
Πιστοποιημένος Εσωτερικός Ελεγκτής