Μέρα με τη μέρα, χρόνο με το χρόνο, τα χρέη προς τον ΕΦΚΑ μεγαλώνουν. Οι οφειλέτες αδυνατούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Οι λόγοι ποικίλουν. Υπάρχει μεγάλη ακρίβεια, τα κόστη εξυπηρέτησης είναι υψηλά και οι δόσεις λίγες.
Πέρα από την εξυπηρέτηση της ρύθμισης υπάρχουν και οι τρέχουσες εισφορές που θα πρέπει να αποπληρώνονται ώστε η ρύθμιση να παραμένει ενεργεί. Η μόνη ρύθμιση πέρα του εξωδικαστικού μηχανισμού που παραμένει σε ισχύ, είναι η πάγια ρύθμιση των 12 έως 24 δόσεων.
Οι περισσότεροι οφειλέτες χάνουν τις ρυθμίσεις γιατί μετά από κάποιο διάστημα από την ένταξή τους, σταματούν να πληρώνουν τις δόσεις και αυτόματα βγαίνουν εκτός ρύθμισης.
Η έλλειψη ρευστότητας που να τροφοδοτεί κάθε μήνα τις δόσεις και τις τρέχουσες εισφορές αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα των οφειλετών, κυρίως των ελευθέρων επαγγελματιών και ανασταλτικό παράγοντα παραμονής σε ρύθμιση.
Τα υψηλότερα ποσοστά απωλειών από τις ρυθμίσεις εντοπίζονται στην πάγια ρύθμιση των 12-24 δόσεων που είναι και η μόνη που μπορούν να αξιοποιήσουν οι οφειλέτες για να πληρώσουν τα χρέη τους. Από 1,2 εκατ., ρυθμίσεις, οι 634.180 εγκαταλείφθηκαν, οι 442.518 ολοκληρώθηκαν με πληρωμή της οφειλής, και ενεργές με πληρωμή δόσεων είναι μόλις 136.882 ρυθμίσεις.
Τα μικρότερα ποσοστά απωλειών έχουν δύο σχετικά νέες ρυθμίσεις, αυτή του εξωδικαστικού μηχανισμού, και των 72 δόσεων, (ρύθμιση για χρέη περιόδου 2021-2022) το ποσοστό των οφειλετών που τις εγκαταλείπουν είναι χαμηλότερο και σύμφωνα με τα στοιχεία της τελευταίας έκθεση του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) διαμορφώνεται για το μεν εξωδικαστικό στο 32,07% και για τις 72 δόσεις στο 38,91%.
Στο τέλος του Σεπτεμβρίου 2024 οι οφειλές προς τα ταμεία διαμορφώθηκαν στα 48,84 δις. ευρώ εκ των οποίων τα 29 δισ. ευρώ ήταν η αρχική οφειλή και περίπου 19 δις. ευρώ οι προσαυξήσεις. Τον Ιούνιο τα χρέη ήταν στα 48,57 δις. ευρώ. Η αύξηση των χρεών το Σεπτέμβριο προήλθε κατά 368.409.126 ευρώ από τις προσαυξήσεις, ενώ οι κύριες οφειλές μειώθηκαν κατά 102.540.846 ευρώ.
Με τόσο μεγάλες προσαυξήσεις το χρέος στα ταμεία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί πλασματικό αν λάβει κανείς υπόψη ότι οι προσαυξήσεις φτάνουν στο 40% των συνολικών οφειλών που έχει συγκεντρώσει το ΚΕΑΟ.
Συμπέρασμα
Εκτός ρυθμίσεων για χρέη στα ταμεία βρίσκεται το 50% των οφειλετών που είχαν υποβάλλει αίτηση για διακανονισμό των οφειλών τους στον ΕΦΚΑ.
Σε σύνολο 2 εκατ. αιτήσεων για ρυθμίσεις χρεών οι 694.530 έχουν ολοκληρωθεί, μόνον 306.211 παραμένουν ενεργές και 1 εκατ. έχουν χαθεί. Το κυβερνητικό επιτελείο παρά τις πιέσεις από φορείς της αγοράς δεν εξετάζει το ενδεχόμενο να φέρει μια νέα ρύθμιση χρεών με ευνοϊκούς όρους αυτή τη στιγμή.
Την εκ νέου ενεργοποίηση των 120 δόσεων ή κάποιας άλλης μορφής ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών ζητούν οι εκπρόσωποι των ελεύθερων επαγγελματιών, και δη των μικρομεσαίων, καθώς με τη λήξη ισχύος της ασφαλιστικών ικανότητας στο τέλος του μήνα, ελλοχεύει ο κίνδυνος να μείνουν χωρίς δωρεάν ιατροφαρμακευτική κάλυψη και περίθαλψη εκατοντάδες χιλιάδες μη μισθωτοί.
Το σίγουρο είναι ότι το πρόβλημα παραμένει μεγάλο και επιζητεί άμεσες λύσεις. Δεν θα πρέπει να λησμονούμε ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα υπογεννητικότητας. Ο πληθυσμός χρόνο με το χρόνο γερνάει και η αναλογία του αριθμού των ασφαλισμένων προς τον αριθμό των συνταξιούχων καθώς διαμορφώνεται στο 1,7 προς 1, θέτει σε κατάσταση επιφυλακής το συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας, δεδομένου ότι για να είναι βιώσιμο η αναλογία θα έπρεπε να είναι 4 εργαζόμενοι για κάθε 1 συνταξιούχο. Το δημογραφικό αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα με ότι αυτό συνεπάγεται (αύξηση ορίων ηλικίας κτλ)...