Τεκμήριο διαβίωσης είναι το ελάχιστο ετήσιο εισόδημα που απαιτείται να έχετε για να μπορείτε να συντηρείτε τα περιουσιακά σας στοιχεία κινητά και ακίνητα (αυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής, κατοικίες - κύρια και δευτερεύουσες - κ.λπ.) καθώς και του ελάχιστου κόστους ετήσιας διαβίωσής σας.
Το τεκμήριο υπολογίζεται χωριστά για κάθε περιουσιακό στοιχείο με συγκεκριμένα κριτήρια από τη Φορολογική αρχή.
Ενδεικτικά ως τεκμήρια είναι το τεκμήριο διαβίωσης, τεκμήριο πρώτης, δεύτερης και τρίτης κατοικίας ή δεύτερη δευτερεύουσα, το αυτοκίνητο, οι δαπάνες ιδιωτικών σχολείων, η δαπάνη για οικιακή βοηθό, τα σκάφη αναψυχής, οι πισίνες κ.ά.
Ø Με τις καταναλωτικές αποδείξεις τι γίνεται;
Αν κάποιος φορολογούμενος δεν συγκεντρώσει το 30% σε ηλεκτρονικές αποδείξεις επιβαρύνεται με “πέναλτι” 22%. Εξαιρούνται οι φορολογούμενοι 70 ετών και άνω από την υποχρέωση χρήσης ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής προκειμένου να κατοχυρώσουν το αφορολόγητο καθώς και άτομα με αναπηρία άνω του 80%.
Ειδικότερα εξαιρούνται οι εξής κατηγορίες:
- Φορολογούμενοι που έχουν συμπληρώσει το 70ο έτος της ηλικίας τους.
- Άτομα με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω.
- Όσοι βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση.
- Οι φορολογικοί κάτοικοι αλλοδαπής, που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα.
- Δημόσιοι λειτουργοί και δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή, καθώς και φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας που διαβιούν ή εργάζονται στην αλλοδαπή. Στην έννοια της αλλοδαπής περιλαμβάνονται τόσο οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ε.Ο.Χ., όσο και οι τρίτες χώρες.
- Ανήλικοι που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.
- Οι υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία.
- Φορολογούμενοι που κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους.
- Οι φορολογούμενοι που είναι δικαιούχοι Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ).
- Οι φορολογούμενοι που βρίσκονται σε κατάσταση μακροχρόνιας νοσηλείας (πέραν των έξι 6 μηνών).
- Όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας και σε ψυχιατρικό κατάστημα.
- Οι φυλακισμένοι.
Ø Περιλαμβάνονται οι καταναλωτικές αποδείξεις στα τεκμήρια;
Οι καταναλωτικές αποδείξεις δεν περιλαμβάνονται στα τεκμήρια. Όμως αποτελούν όπλο στον φορολογικό μηχανισμό ως προς τον προσδιορισμό του πλούτου. Πώς;
Μα φυσικά με τις έμμεσες τεχνικές ελέγχου.
Οι έμμεσες τεχνικές ελέγχου παρέχουν μεγάλη ευελιξία και αποτελούν πολύ ισχυρό όπλο για τη Φορολογική Διοίκηση και τους ελεγκτικούς της μηχανισμούς. Αναφορικά με τις επιχειρήσεις, οφείλουν να διαθέτουν αξιόπιστα εμπορικά και λογιστικά προγράμματα και να τηρούν ‘ευλαβικά’ το λογιστικό τους αρχείο. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στη διαχείριση των αποθεμάτων με σύνταξη πρωτοκόλλων καταστροφής, όπου απαιτείται, και κατοχή αποδεικτικών στοιχείων για τυχόν φθαρμένα ή μη εμπορεύσιμα αποθέματα. Η συγκεκριμένη στρατηγική είναι ιδιαίτερα σημαντική στην περίπτωση που πραγματοποιηθεί αναγωγή των αγορών σε πωλήσεις, κατά την εφαρμογή των έμμεσων τεχνικών ελέγχου.
Από την πλευρά των ιδιωτών, απαιτείται επίσης η τήρηση αναλυτικού αρχείου δικαιολογητικών των εκάστοτε εισοδημάτων ή μη συνηθισμένων δαπανών και λελογισμένη / αιτιολογημένη κίνηση των τραπεζικών λογαριασμών. Η τήρηση ενός επικαιροποιημένου πίνακα ανάλωσης κεφαλαίου, συνήθως παρέχει μία ικανοποιητική εικόνα του διαθέσιμου κεφαλαίου που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και δικαιολογείται φορολογικά.
Όσο μεγαλύτερη είναι η «πρώτη ύλη», τόσο περισσότερα περιθώρια έχουν οι φορολογικές αρχές να εντοπίσουν φορολογούμενους με ασυνήθιστα υψηλές συναλλαγές για τα δεδομένα του εισοδήματός τους. Προ εβδομάδων, ήδη έτρεξαν οι πρώτες διασταυρώσεις από την ΑΑΔΕ για τον εντοπισμό αυτών που αν και δηλώνουν εισοδήματα μέχρι 10.000 ευρώ εμφανίζουν πολλαπλάσιες αποδοχές.
Όπως αναφέρθηκε, οι ηλεκτρονικές πληρωμές δεν συνιστούν ”τεκμήριο”. Όμως προκαλεί εύλογες υποψίες όταν ένας φορολογούμενος με εισόδημα 20.000 ευρώ φορτώνεται δαπάνες 120.000 ευρώ.
Ήδη έχουν εντοπιστεί 1.500 τέτοιες περιπτώσεις και το επόμενο διάστημα θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα από τους ελέγχους που έχει δρομολογήσει η ΑΑΔΕ.
Η καταγραφή βοηθάει επίσης και στην αύξηση των εσόδων από τον ΦΠΑ. Είναι άλλωστε βασικός στόχος της οικονομικής πολιτικής η μείωση του «κενού» του ΦΠΑ σε μονοψήφιο ποσοστό για πρώτη φορά.
Το κενό ΦΠΑ, δηλαδή τα χρήματα που χάνει το δημόσιο από τη μη είσπραξη ΦΠΑ, έχει περιοριστεί τα τελευταία χρόνια. Στη μείωση του κενού ΦΠΑ έχουν συντελέσει οι ψηφιακές συναλλαγές. Στόχος είναι το κενό στον ΦΠΑ να φτάσει στο μέσο όρο της Ε.Ε. που σήμερα είναι 9% έως το 2026-2027.