• Φοροδιαφυγή (tax evasion)

Η φοροδιαφυγή αποτελεί σοβαρό έγκλημα – απάτη σε βάρος του κράτους. Είναι η απόκρυψη της φορολογητέας ύλης ενός φορολογούμενου φυσικού ή νομικού προσώπου από τις φορολογικές αρχές.

Η φοροδιαφυγή εκτός από ποινικό αδίκημα που μπορεί να σημειωθεί κατά παράβαση του φορολογικού νόμου, θεωρείται και έντονα αντικοινωνική συμπεριφορά, διότι το συνολικό ποσό αυτής της συμπεριφοράς θα κληθεί να επωμισθεί, με πρόσθετα μέτρα, το σύνολο της κοινωνίας και των φορολογουμένων γενικότερα.

Επομένως, το έγκλημα της φοροδιαφυγής στοιχειοθετείται  με τη μη καταβολή ή απόδοση με οποιαδήποτε τρόπο του φόρου εισοδήματος, ΦΠΑ, παρακρατούμενων φόρων κ.α.

• Φοροαποφυγή (tax avoidance)

Η φοροαποφυγή είναι η, με νόμιμες ενέργειες, προσπάθεια φορολογουμένων, εκμεταλλευόμενοι κενά του νόμου, να μειώσουν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις ή γενικά να αποφύγουν την καταβολή των οφειλόμενων φόρων που τους αναλογούν.

Έχουμε ξανασχοληθεί με αρθρογραφία μας για το θέμα. Όμως, λόγω και της επικαιρότητας με αφορμή την κατάθεση προς ψήφιση στη Βουλή του νέου φορολογικού νομοσχεδίου, είπαμε, να ασχοληθούμε ξανά.

Το φαινόμενο της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής δεν είναι κάτι καινούργιο στην χώρα μας. Υπάρχει δεκαετίες τώρα. Η συνολική έκταση της φοροδιαφυγής στη χώρα μας κυμαίνεται μεταξύ 6% και 9% του ΑΕΠ. Το «κενό» ΦΠΑ βρίσκεται στο 17,8% και κατατάσσει την χώρα μας στην τρίτη θέση μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τα υψηλότερα ποσοστά. Οι απώλειες εσόδων διαμορφώθηκαν το 2021 σε 3,22 δις. ευρώ. Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος βρίσκεται κοντά στο 9%.

Ø  Οι λόγοι της φοροδιαφυγής στην χώρα μας

→ Η πολυνομία και η πολυπλοκότητα του φορολογικού συστήματος

→  Η τεχνολογική ανεπάρκεια και η αδυναμία αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών

→ Η έλλειψη πολιτικής βούλησης για την αντιμετώπιση του προβλήματος

→ Η μεγάλη γραφειοκρατία, η υποστελέχωση των υπηρεσιών, η έλλειψη εκπαίδευσης του προσωπικού

→ Η έλλειψη εμπιστοσύνης των πολιτών στο κράτος και το αντίστροφο

→ Η έλλειψη κινήτρων για την επίτευξη στόχων

→ Οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές εισοδήματος, Φ.Π.Α, ΕΦΚ κτλ.

→ Η φορολογική κουλτούρα δεκαετιών με βαθιές ρίζες από την σύσταση του ελληνικού κράτους

Ø  Τα μέτρα για την αντιμετώπιση του φαινομένου

→ Μείωση των φορολογικών συντελεστών τόσο για τα φυσικά όσο και για τα νομικά πρόσωπα

→ Εντατικοποίηση των ελέγχων

→ Συνεχής εκσυγχρονισμός του κράτος με νέο σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό

→ Εκσυγχρονισμός και ενίσχυση των φορολογικών αρχών με σωστά δομημένο τρόπο

→ Εκπαίδευση του στελεχιακού δυναμικού των δημόσιων υπηρεσιών σε νέες σύγχρονες μορφές ελέγχου και στις νέες τεχνολογίες  

→ Κίνητρα με αύξηση των αποδοχών των υπαλλήλων της φορολογικής διοίκησης και με λοιπά κίνητρα όπως bonus επιβράβευσης, ηθικών ανταμοιβών, προαγωγών κ.ά.

→ Καταπολέμηση της διαφθοράς με τη διενέργεια τακτικών ελέγχων στους υπαλλήλους των ελεγκτικών μηχανισμών (περιουσίας, εισοδήματος κτλ).

→ Δημιουργία σταθερού φορολογικού πλαισίου με μείωση της πολυνομίας που προκαλεί σύγχυση στους φορολογούμενους και στους υπαλλήλους των υπηρεσιών

→ Δημιουργία φορολογικής συνείδησης μέσω της παιδείας. Η φοροδιαφυγή είναι έγκλημα και ως τέτοιο πρέπει να αντιμετωπίζεται. Αυτό απαιτεί καλλιέργεια παιδείας από τις μικρές ηλικίες.

Το πρόβλημα της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής δεν είναι εύκολη υπόθεση. Απαιτεί συνεχώς σωστή αντιμετώπιση και αναθεώρηση όπου χρειάζεται. Άλλωστε και το έγκλημα ανανεώνεται συνεχώς και προσπαθεί να βρει κενά στους νόμους. Έτσι και το κράτος θα πρέπει συνεχώς να διαμορφώνει τη στρατηγική του με βάση τις νέες εξελίξεις. Βέβαια η φοροδιαφυγή είναι άμεσα συνυφασμένη με την υπερφορολόγηση και την ανισομερή κατανομή των φορολογικών βαρών. Ενέργειες, όπως ο νέος τεκμαρτός τρόπος φορολόγησης, με την «οριζόντια» φορολόγηση επί δικαίων και αδίκων, θα πρέπει να αποφεύγεται. Τα συμπεράσματα δικά σας….

Παναγιώτης Ράγγος

Λογιστής Φοροτεχνικός  Α΄ Τάξης

Οικονομολόγος

Πιστοποιημένος Εσωτερικός Ελεγκτής