Αναλυτικά, οι διατάξεις του νομοσχεδίου για το νέο σύστημα αντικειμενικών κριτηρίων φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολουμένων περιλαμβάνουν 6 σημαντικές προσθήκες – αλλαγές που προβλέπουν ότι:
> Το ελάχιστο ετήσιο κέρδος, δηλαδή το μίνιμουμ όριο φορολογητέου εισοδήματος που θα προσδιορίζεται για κάθε αυτοαπασχολούμενο με το νέο σύστημα, εφόσον είναι μεγαλύτερο από το δηλωθέν, θα λαμβάνεται υπόψη ως το πραγματικό φορολογητέο εισόδημα (παράγραφος 4 άρθρου 13). Αυτό σημαίνει ότι βάσει του τεκμαρτού ελαχίστου κέρδους και όχι του δηλούμενου θα υπολογίζεται πλέον για τους αυτοαπασχολούμενους το ποσό των προσωπικών δαπανών για αγορές αγαθών και λήψη υπηρεσιών που πρέπει να εξοφλούν με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, ώστε να μην επιβαρυνθούν με επιπλέον φόρο εισοδήματος 22%. Το ποσό που πρέπει να καλυφθεί προκύπτει με την εφαρμογή συντελεστή 30% επί του πραγματικού ετήσιου εισοδήματος. Με δεδομένο ότι μέχρι πέρυσι, για την πλειονότητα των αυτοαπασχολουμένων, το όριο προσωπικών δαπανών που έπρεπε να καλύπτουν με ηλεκτρονικές πληρωμές υπολογιζόταν στο 30% επί των χαμηλών δηλούμενων εισοδημάτων τους κι ότι από δω και πέρα θα πρέπει να υπολογίζεται στο 30% επί των πολύ πιο υψηλών τεκμαρτών εισοδημάτων τους, προκύπτει γι’ αυτούς ξαφνικά η υποχρέωση να καλύπτουν κάθε χρόνο πολύ μεγαλύτερα ποσά προσωπικών δαπανών με ηλεκτρονικές πληρωμές. Η αλλαγή αυτή θα ισχύσει αναδρομικά από το 2023, καθώς το νέο σύστημα θα εφαρμοστεί από τα εισοδήματα της φετινής χρήσης, σύμφωνα με το νομοσχέδιο. Συνεπώς, χιλιάδες αυτοαπασχολούμενοι θα πρέπει μέσα στις ελάχιστες ημέρες που απομένουν μέχρι τη λήξη του 2023 να προλάβουν να καλύψουν πολύ πιο υψηλά ποσά προσωπικών δαπανών με ηλεκτρονικές πληρωμές από αυτά που συνήθιζαν να καλύπτουν τα προηγούμενα χρόνια. Και είναι αμφίβολο εάν όλοι θα προλάβουν να καλύψουν τόσο απότομα αυξημένα όρια δαπανών με ηλεκτρονικές πληρωμές, οπότε υπάρχει κίνδυνος πολλοί να αφήσουν ακάλυπτα μεγάλα ποσά και επ’ αυτών να αναγκαστούν να πληρώσουν ως επιπλέον φόρο το “πέναλτι” του 22% που προβλέπει η ήδη ισχύουσα νομοθεσία (για την υποχρέωση κάλυψης του 30% του ετησίου εισοδήματος με ηλεκτρονικές πληρωμές δαπανών για αγορές αγαθών και παροχή υπηρεσιών).
> Τυχόν δηλούμενη ζημία από αυτοαπασχολούμενο δεν θα αναγνωρίζεται και δεν θα μπορεί να μεταφερθεί για έκπτωση από τα δηλούμενα εισοδήματα των επομένων πέντε φορολογικών ετών (άρθρο 11). Ως τελικό πραγματικό φορολογητέο εισόδημα θα θεωρείται το τεκμαρτώς προσδιοριζόμενο με το νέο σύστημα, οπότε ουσιαστικά καταργείται η δυνατότητα δήλωσης ζημίας και μεταφοράς της για έκπτωση από τα φορολογητέα εισοδήματα των επομένων πέντε ετών.
> Οι αυτοαπασχολούμενοι που είναι ανάπηροι σε ποσοστό 80% και άνω θα εξαιρούνται πλήρως από το νέο σύστημα τεκμαρτής φορολόγησης (παράγραφος 2 άρθρου 15). Αρχικά, είχε ανακοινωθεί ότι για τους συγκεκριμένους φορολογούμενους, το ελάχιστο ετήσιο κέρδος που θα προκύπτει με τον τεκμαρτό προσδιορισμό του νέου συστήματος των αντικειμενικών κριτηρίων θα λαμβάνεται υπόψη μειωμένο κατά 50%.
> Και οι αυτοαπασχολούμενοι που αποκτούν εισοδήματα από αγροτικές δραστηριότητες θα γλιτώνουν από τον καταλογισμό του τεκμαρτού εισοδήματος καθώς προστέθηκε και γι’ αυτούς μερική εξαίρεση σύμφωνα με την οποία το όποιο ελάχιστο ετήσιο κέρδος προσδιορίζεται γι’ αυτούς με τα νέα αντικειμενικά κριτήρια ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα θα μειώνεται κατά το ποσό του εισοδήματος από αγροτικές δραστηριότητες (άρθρο 14).
> Η προκαταβολή φόρου εισοδήματος, η οποία υπολογίζεται σήμερα με συντελεστή 55% επί του κύριου φόρου εισοδήματος για κάθε αυτοαπασχολούμενο, θα μειώνεται εφόσον το φορολογητέο εισόδημά του προσδιορίζεται με τα αντικειμενικά κριτήρια. Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι το ποσό της προκαταβολής φόρου που αντιστοιχεί στο πρόσθετο ποσό εισοδήματος, το οποίο προκύπτει βάσει των αντικειμενικών κριτηρίων, θα υπολογίζεται με συντελεστή μειωμένο κατά 50%, από 55% σε 27,5% (άρθρο 18).
> Και οι εγκυμονούσες αυτοαπασχολούμενες και αυτές που βρίσκονται σε περίοδο λοχείας θα μπορούν να εξαιρεθούν από τη φορολόγηση με το νέο σύστημα (παράγραφος 3δ άρθρου 13). Αρκεί να προσκομίσουν δικαιολογητικά από τα οποία θα προκύπτει η κατάστασή τους αυτή που δεν τις επέτρεψε να ασκήσουν κανονικά τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες.
Τα πρόστιμα στα myData
Με το νομοσχέδιο τροποποιούνται οι σχετικές διατάξεις του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας και σε οντότητα που παραβιάζει την υποχρέωση της ηλεκτρονικής διαβίβασης δεδομένων στην ΑΑΔΕ (άρθρο 7), παραλείποντας να διαβιβάσει ή διαβιβάζοντας εκπρόθεσμα τα δεδομένα των εκδιδόμενων λογιστικών αρχείων επιβάλλονται οι ακόλουθες κυρώσεις:
Ø Αν, ως εκδότης, δεν διαβιβάσει συνόψεις εκδοθέντων παραστατικών εσόδων τιμολόγησης, εξόδων αυτοτιμολόγησης, τίτλων κτήσης και λογιστικών στοιχείων που εκδίδονται κατ’ εφαρμογή ειδικών φορολογικών διατάξεων, τιμωρείται με πρόστιμο ίσο με το 10% της καθαρής αξίας κάθε μη διαβιβασθέντος στοιχείου, που δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 250 ευρώ σε ημερήσια βάση και τις 100.000 ευρώ ανά φορολογικό έτος.
Ø Αν δεν διαβιβάσει δεδομένα που αφορούν εγγραφές μισθοδοσίας, αποσβέσεων και λοιπές εγγραφές τακτοποίησης εσόδων και εξόδων για σκοπούς προσδιορισμού του λογιστικού και φορολογικού αποτελέσματος ή δεν διαβιβάσει, ως εκδότης τιμολόγησης ή ως λήπτης αυτοτιμολόγησης, χαρακτηρισμούς δεδομένων εσόδων, με αποτέλεσμα οι χαρακτηρισμοί αυτοί να μην περιληφθούν στην οικεία δήλωση φορολογίας εισοδήματος, του επιβάλλεται πρόστιμο ύψους 250 ευρώ ανά φορολογικό έτος για κάθε παράβαση, εφόσον πρόκειται για υπόχρεο τήρησης απλογραφικού λογιστικού συστήματος, και πρόστιμο 500 ευρώ ανά φορολογικό έτος για κάθε παράβαση, εφόσον πρόκειται για υπόχρεο τήρησης διπλογραφικού λογιστικού συστήματος.
Ø Αν διαβιβάσει ως εκδότης σύνοψη εκδοθέντος παραστατικού, μετά από διαβίβαση παράλειψης ή απόκλισης από τον λήπτη, εφόσον η αρχική διαβιβασθείσα αξία είναι μικρότερη της πραγματικής, πρόστιμο ίσο με το 5% της καθαρής αξίας κάθε μη διαβιβασθέντος στοιχείου.
Ø Αν δεν διαβιβάσει ψηφιακά παραστατικά διακίνησης, το πρόστιμο ανέρχεται σε 100 ευρώ για κάθε παράβαση μη διαβίβασης, που δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 500 ευρώ σε ημερήσια βάση και τις 20.000 ευρώ ανά φορολογικό έτος.
Ø Αν δεν διαβιβάσει λοιπά παραστατικά είσπραξης, επιστροφής ή παραγγελίας, επιβάλλεται πρόστιμο 100 ευρώ, για κάθε παράβαση μη διαβίβασης.
Ø Δεν επιβάλλεται πρόστιμο αν το παραστατικό εσόδου με το οποίο τα λοιπά παραστατικά είσπραξης συσχετίζονται έχει εκδοθεί προ κάθε φορολογικού ελέγχου.
Ø Σε περίπτωση παραβάσεων εκπρόθεσμης διαβίβασης των ανωτέρω στοιχείων, επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το 50% του αντίστοιχου προστίμου που προβλέπεται σε περίπτωση μη διαβίβασης.
Υπότροποι
Αν διαπραχθεί η ίδια παράβαση εντός πέντε (5) ετών από την κοινοποίηση πράξης επιβολής προστίμου, τα πρόστιμα διπλασιάζονται και για κάθε νέα ίδια παράβαση εντός της πενταετίας τετραπλασιάζονται και μέχρι του ορίου των 100.000 ευρώ ανά φορολογικό έτος.
Ακόμη, η ΑΑΔΕ μπορεί να δίδει στη δημοσιότητα τα στοιχεία των επιχειρήσεων που υποτροπιάζουν και δεν διαβιβάζουν στοιχεία εντός των καθορισμένων προθεσμιών.
Οι λεπτομέρειες εφαρμογής του ων ποινών θα καθοριστούν με απόφαση του υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και του διοικητή της ΑΑΔΕ, ανάλογα με την περίπτωση.
Η εφαρμογή των συγκεκριμένων προστίμων για παραβάσεις τυπικές, στις οποίες μπορεί να υποπέσει από λάθος ο επιχειρηματίας ή ο λογιστής του οδηγούν κυριολεκτικά στο λουκέτο, καθώς είναι δυσβάσταχτες. Θα πρέπει το υπουργείο οικονομικών να δει τα προβλήματα στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο και να προχωρήσει σε αλλαγές. Τέτοια οριζόντια μέτρα θα οδηγήσουν στον αφανισμό των πολύ μικρών επιχειρήσεων και των μικρών λογιστικών γραφείων. Θα οδηγηθούμε στον θάνατο του Εμποράκου ή πλέον του Ελεύθερου Επαγγελματία και αυτοαπασχολούμενου. Τα συμπεράσματα δικά σας…