Από τη  Βουλή, πιθανότατα αύριο, Τετάρτη, θα περάσει η νέα συμφωνία κυβέρνησης-τραπεζών για τη στήριξη των ευάλωτων και συνεπών νοικοκυριών, εξαιτίας της αύξησης του κόστους στα στεγαστικά δάνεια από την άνοδο των επιτοκίων.

■ Τι ισχύει με τα εξυπηρετούμενα και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια

Ένα από τα βασικά καθήκοντα μιας τράπεζας είναι η χορήγηση δανείων τα οποία επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να πραγματοποιούν επενδύσεις και να δημιουργούν θέσεις εργασίας και στα άτομα να αγοράζουν πράγματα, όπως αυτοκίνητα ή κατοικίες. Η τράπεζα κερδίζει έτσι χρήματα από τον τόκο που λαμβάνει επί των δανείων αυτών.

Όταν ο δανειολήπτης παραμένει οικονομικά υγιής και καταβάλλει τις συμφωνηθείσες δόσεις και το συμφωνηθέν επιτόκιο όπως έχει προγραμματιστεί, το δάνειο χαρακτηρίζεται εξυπηρετούμενο. Όμως, υπάρχει πάντοτε ο κίνδυνος η επιχείρηση ή το άτομο να μην είναι σε θέση να αποπληρώσει το δάνειο εντός της συμφωνηθείσας χρονικής περιόδου. Αν συμβεί κάτι τέτοιο ή φαίνεται πιθανόν να συμβεί, η τράπεζα πρέπει να ταξινομήσει το δάνειο ως «μη εξυπηρετούμενο». Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αποκαλούνται συχνά επισφαλή δάνεια («κόκκινα δάνεια»).

■ Πότε ένα δάνειο γίνεται μη εξυπηρετούμενο;

Ένα δάνειο γίνεται μη εξυπηρετούμενο όταν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο δανειολήπτης είναι απίθανο να αποπληρώσει το δάνειο ή έχει να καταβάλλει τις συμφωνηθείσες δόσεις πάνω από 90 ημέρες. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν το άτομο μείνει άνεργο και άρα δεν μπορεί να αποπληρώσει το στεγαστικό του δάνειο όπως έχει συμφωνηθεί ή όταν μια επιχείρηση αντιμετωπίζει οικονομικές δυσκολίες.

Οι τράπεζες πρέπει να εξετάζουν προσεκτικά τα δάνεια που έχουν χορηγήσει και να εντοπίζουν σε πρώιμο στάδιο τα δάνεια που ενέχουν τον κίνδυνο να γίνουν μη εξυπηρετούμενα. Αυτό ονομάζεται «αναγνώριση μη εξυπηρετούμενων δανείων».

■ Γιατί τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι επισφαλή;

Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι συνηθισμένο φαινόμενο για τις τράπεζες, επειδή, δυστυχώς, συμβαίνει τακτικά οι άνθρωποι να μένουν άνεργοι και οι επιχειρήσεις να αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες. Ενέχουν όμως πάντοτε κόστος για την τράπεζα, γι’ αυτό οι τράπεζες πρέπει να διατηρούν το επίπεδο των επισφαλών δανείων στο ελάχιστο.

■ Στεγαστικά δάνεια - Τα κριτήρια

.Τα εισοδηματικά κριτήρια αυξάνονται έως τα 27.300 ευρώ ανάλογα με τη σύνθεση του νοικοκυριού, από 21.000 ευρώ που ισχύει σήμερα, ενώ τα περιουσιακά κριτήρια αυξάνονται έως τα 234.000 ευρώ, ανάλογα με τη σύνθεση του νοικοκυριού, από 180.000 ευρώ που ισχύει σήμερα.

■ Νέα εισοδηματικά κριτήρια

Για την ένταξη των ενήμερων δανειοληπτών στο πρόγραμμα που «κουρεύει» κατά 50% την αύξηση της δόσης λόγω αύξησης των επιτοκίων θα ισχύουν πλέον τα εξής εισοδηματικά κριτήρια:   

• • Μονοπρόσωπο νοικοκυριό: 9.100€ (από 7.000€)
  • Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο μέλη (π.χ. ζευγάρι): 13.650€ (από 10.500€) 
  • Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία μέλη (π.χ. ζευγάρι με παιδί) ή μονογονεϊκή οικογένεια με ένα ανήλικο μέλος: 18.200€ (από 14.000€)
  • Νοικοκυριό αποτελούμενο από τέσσερα μέλη (π.χ. ζευγάρι με δυο παιδιά) ή μονογονεϊκή οικογένεια με δύο ανήλικα μέλη: 22.750€ (από 17.500€)
  • Νοικοκυριό αποτελούμενο από πέντε μέλη (π.χ. ζευγάρι με τρία παιδιά) και πάνω ή μονογονεϊκή οικογένεια με τρία ανήλικα μέλη και πάνω: 27.300€ (από 21.000€)

■ Νέα περιουσιακά κριτήρια 

Αντίστοιχα, αυξάνονται 30% και τα περιουσιακά κριτήρια, δηλαδή η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού, όπως αυτή προσδιορίζεται για τον υπολογισμό του συμπληρωματικού ΕΝ.Φ.Ι.Α. και προκύπτει από την τελευταία εκδοθείσα πράξη προσδιορισμού φόρου. Ειδικότερα, για την επιδότηση της φουσκωμένης δόσης στεγαστικού δανείου ισχύουν πλέον τα εξής περιουσιακά κριτήρια:

• • Μονοπρόσωπο νοικοκυριό: 156.000€ (από 120.000€)
  • Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο μέλη (π.χ. ζευγάρι): 175.500€ (από 135.000€) 
  • Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία μέλη (π.χ. ζευγάρι με παιδί) ή μονογονεϊκή οικογένεια με ένα ανήλικο μέλος: 195.000€ (από 150.000€)
  • Νοικοκυριό αποτελούμενο από τέσσερα μέλη (π.χ. ζευγάρι με δυο παιδιά) ή μονογονεϊκή οικογένεια με δύο ανήλικα μέλη: 214.500€ (από 165.000€)
  • Νοικοκυριό αποτελούμενο από πέντε μέλη (π.χ. ζευγάρι με τρία παιδιά) και πάνω ή μονογονεϊκή οικογένεια με τρία ανήλικα μέλη και πάνω: 234.000€ (από 180.000€).

■ Σχόλιο

Δυστυχώς με την βελτίωση των κριτηρίων για τα ευάλωτα νοικοκυριά για το θέμα των στεγαστικών δανείων από 10.000 ευάλωτα νοικοκυριά θα ενταχθούν περίπου 45.000 με 50.000 ευάλωτα νοικοκυριά. Σε μια χώρα με περίπου 9.000.000 πληθυσμό,  η κάλυψη του κράτους είναι ελάχιστη.

Ο φόβος ενός ρεύματος νέων «κόκκινων» δανείων, αλλά και μια ευρύτερα κοινωνική πολιτική (δεδομένης της πολύ απότομης και αδιάκοπης αύξησης επιτοκίων, που έβγαλε εκτός budget πολλές οικογένειες), είναι δύο παράμετροι που το οικονομικό επιτελείο θέλει να ληφθούν υπόψη. Τελικά θεωρεί το οικονομικό επιτελείο ότι με αυτά τα νέα κριτήρια το πέτυχε;

Προσωπική μας γνώμη είναι πώς όχι. Ο χρόνος θα δείξει...

Παναγιώτης Ράγγος